một kẻ thất phu mà thôi.” Sách ở Giang Đông chưa được bao lâu, quả nhiên
bị môn khách của Hứa Cống giết chết.
Phó Tử chép: Thái tổ muốn mau chóng đánh dẹp Lưu Bị, lại sợ rằng nếu
xuất quân, bị Viên Thiệu tập kích phía sau, tiến lên thì khó đánh được mà
lui thì gặp bất lợi. Việc này đã chép ở Vũ đế kỷ. Thái tổ còn ngờ, đem ý ấy
hỏi Gia. Gia khuyên Thái tổ rằng: “Thiệu vốn chậm chạp mà đa nghi, có
đến cũng chẳng thể nhanh chóng được. Bị mới cất binh, nhân tâm chưa
phục, nếu đánh gấp ắt sẽ khắc chế được. Cái lẽ được mất là vậy, chớ nên
bỏ lỡ.” Thái tổ nói: “Hay.” Rồi Đông chinh đánh Lưu Bị. Bị thua trận chạy
sang chỗ Viên Thiệu, Thiệu quả nhiên không xuất binh.
Thần Tùng Chi xét Vũ đế kỷ thấy rằng, việc quyết kế đánh Bị, đều bởi
Thái tổ tự quyết định. Nói rằng Thái tổ dùng kế của Gia, thế là chẳng đúng.
Lại xét truyện này nói rằng Gia liệu được Tôn Sách coi rẻ tính mạng mình,
ắt sẽ chết vì tay kẻ thất phu, rõ ràng là sáng suốt liệu việc. Nhưng đó cũng
không hẳn là bậc thượng trí, bởi Gia chẳng biết chắc rằng Sách sẽ chết vào
năm nào. Nay Tôn Sách chết đúng vào năm định tập kích vào Hứa Đô, ấy
cũng chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên vậy.
Sau Thái tổ phá được Viên Thiệu, Thiệu chết, Thái tổ lại đuổi đánh Đàm-
Thượng ở Lê Dương, thắng liền mấy trận. Chư tướng muốn thừa thắng tấn
công, Gia nói: “Viên Thiệu vốn rất yêu quý hai đứa con này, không quyết
được nên lập đứa nào. Lại có Quách Đồ, Phùng Kỷ là mưu thần giúp hai
người, thế tất hai bên sẽ giao đấu với nhau, rồi đường ai nấy đi. Ta mà đánh
gấp, ắt họ sẽ cùng hợp sức chống giữ, còn nếu ta trì hoãn tấn công thì họ sẽ
tranh giành kèn cựa lẫn nhau. Chẳng bằng ta quay về Nam nhằm hướng
Kinh Châu làm bộ đánh Lưu Biểu, đợi nội bộ họ sinh biến; họ đã có biến
rồi ta sẽ xuất kích sau, như thế có thể chỉ một trận là đánh được.” Thái tổ
nói: “Hay.” Bèn quay về đánh phương Nam . Quân đi đến Tây Bình, Đàm-
Thượng quả nhiên tranh giành Ký Châu. Đàm bị quân của Thượng đánh
bại, chạy về giữ đất Bình Nguyên, sai Tân Bì đến xin hàng. Thái tổ liền
quay lại cứu giúp, nhân đó yên định được Nghiệp Thành. Sau Thái tổ lại
