Sách Dị đồng của Tôn Thịnh bình rằng: Xét Ngô chí, Lưu Bị phá quân
của Công trước, rồi sau Quyền mới vây đánh Hợp Phì, mà chỗ này chép
rằng Quyền đánh Hợp Phì trước, sau mới có việc ở Xích Bích. Hai sách bất
đồng, Ngô chí chép đúng.
Công đến Xích Bích, cùng Bị giao chiến, gặp bất lợi. Lúc ấy trong quân
có đại dịch, quân sĩ bị chết rất nhiều, Công bèn dẫn quân về. Bị bèn chiếm
lấy Kinh Châu
và các quận phía nam sông Trường Giang.
Sơn dương công tái ký chép: Chiến thuyền của Công bị thiêu đốt ở đó,
Công bèn dẫn quân theo đường Hoa Dung trở về, gặp bùn lầy, đường
không đi được, trời lại có gió lớn, Công sai tất cả binh lính gầy yếu phải
vác cỏ lấp những chỗ lầy lội, quân kỵ mới đi qua được. Đám quân sĩ gầy
yếu bị người ngựa giầy xéo, bị vùi lấp trong bùn lầy, chết rất nhiều. Quân
đã qua được, Công rất mừng, chư tướng hỏi việc ấy, Công nói: “Lưu Bị,
xứng đáng là đối thủ của ta, chỉ hiềm hành động hơi chậm chạp, nếu y
phóng hoả sớm hơn một chút, chúng ta đã chết rồi vậy.” Bị có cũng có
phóng hoả nhưng không kịp.
Năm thứ mười bốn mùa xuân tháng ba, đưa quân đến Tiêu huyện, đóng
thuyền nhẹ, thao luyện thuỷ quân. Mùa thu tháng bảy, từ sông Qua tiến vào
sông Hoài, ra Phì thuỷ, đóng quân ở Hợp Phì. Hai mươi ba ngày sau, có
lệnh rằng: “Gần đây, quân ta mấy lần đi chinh phạt, hoặc gặp dịch bệnh,
quân sĩ tử vong chẳng thể trở về, gia thất oán hận xót thương, trăm họ lưu
li, bậc nhân giả há vui được hay sao? ấy là bất đắc dĩ vậy. Nay lệnh cho gia
thuộc người đã chết những ai không có sản nghiệp chẳng thể tự mưu sinh,
quan huyện không được cắt lương, các trưởng lại phải chiếu cố phủ dụ, sao
cho tỏ rõ được ý nguyện của ta.” Lại đặt các chức trưởng lại ở các quận
huyện thuộc Dương Châu, cho trồng hoa thược dược xen lẫn ruộng cấy.
Tháng mười hai, quân quay về Tiêu huyện.
Mùa xuân năm thứ mười lăm, hạ lệnh nói: “Từ xưa vua nhận mệnh và
nghiệp trung hưng, có vua từng chưa cùng người hiền quân tử trị thiên hạ
sao! Lúc có được người hiền, từng không ra khỏi cổng nhà, há không đến
gặp nhau sao? Chỉ e người làm vua không tìm họ mà thôi. Nay thiên hạ