xây dựng, khiến cho đời sau không cần phải xây lại, đấy là bắt chước kế
lớn của Tiêu Hà giúp nhà Hán vậy. Nay khanh là bầy tôi trọng yếu của nhà
Ngụy, cũng nên tỏ ý nghe theo”. Đế lại muốn san bằng đồng cỏ miền bắc,
lệnh ở trên đó làm đài quán, muốn làm bến Mạnh Tân. Bì can nói: “Tính
của trờ đất là cao cao thấp thấp, nay lại muốn làm trái, đã sai lí lẽ, lại tổn
phí sức người, dân không gánh nổi. Vả lại chín sông chảy xiết, nước lớn
gây hại, vậy mà đều dẹp bằng gò đống, lấy gì mà ngăn được”? Đế mới
thôi.
Ngụy lược viết: “Gia Cát Lượng vây Kì Sơn, không thắng, dẫn quân về.
Trương Cáp đuổi theo, bị trúng tên lạc mà chết. Đế tiếc Cáp, lên triều mà
than nói: ‘Thục chưa bình mà Cáp chết, các tướng còn ai như thế’! Tư
không Trần Quần nói: ‘Cáp thực là tướng giỏi, là người mà nhà nước
nương dựa vậy’. Ý của Bì cho rằng Cáp dẫu đáng tiếc, nhưng đã chết,
không nên làm kém ý chí của vua mà tỏ cái không mạnh ra bên ngoài. Bèn
chống Quần nói: ‘Trần Công sao lại nói thế! Vào cuối năm Kiến An, thiên
hạ không thể một ngày không có Vũ Hoàng Đế, đến lúc trao việc nước, mà
Văn Đế nhận lệnh, vào năm Hoàng Sơ, cũng là không thể không có Văn
Hoàng Đế, đến lúc trao gửi thiên hạ, mà Bệ hạ lên ngôi. Nay cái mà trong
nước thiếu, há chỉ có Trương Cáp thôi’? Trần Quần nói: ‘Cũng đúng như
lời Tân Bì;. Đế cười nói: ‘Trần Công có thể nói là giỏi ứng đáp’. Thần là
Tùng Chi cho rằng: Xét người cốt ở đạo lí của người, giữ ước nên dựa vào
điều ấy, cho nên quân tử đối với lời nói của mình thì không có chỗ nào nói
vội vã mà thôi vậy. Bì muốn mở rộng ý vua, nên cất nhắc như bọn Trương
Liêu, sao lại vì cái chết của một tướng mà đem tổ tông ra nói ví được? Lời
mà không nói, chẳng gì sai bằng lời ấy, tiến thì trái với mọi người, lui thì
như nịnh hót, Tá Trị một thân ngay thẳng, không nên như thế. Ngụy lược
viết đã khó tin, họ Tập lại theo đó mà chép vào, trộm nghĩ người này bị vu
không không ít điều.
Năm Thanh Long thứ hai, Gia Cát Lượng đem quân ra bờ nam sông Vị.
Lúc đầu, Đại Tướng quân Tư Mã Tuyên Vương
mấy lần xin đánh với
Lượng, nhưng Minh Đế cuối cùng không nghe. Năm đó sợ không cấm
