Tào Man truyện chép: Thái Tổ là người giản dị không trọng uy nghi,
thích âm nhạc, ca kĩ ở bên cạnh, thường từ sáng đến tối. Áo mặc sờn bạc,
thân tự đeo túi lớn để đựng vật nhỏ, khăn tay, có lúc đội mũ kháp để gặp
tân khách, hễ nói chuyện với người khác thì đùa bỡn nói cười, đều không
giấu diếm, lúc thì vui cười hớn hở, đến nỗi chạm đầu vào giữa bàn mân,
món ăn dính vấy vào khăn đội, đại khái thoải mái như thế. Nhưng giữ phép
tắc nghiêm túc, các tướng có người làm sai lệnh của mình thì theo hình
pháp mà phạt tội, đến kả kẻ thù oán cũ cũng đều không đổi khác. Người bị
tội giết, liền đối mặt khóc thương nhưng cũng không được tha sống. Lúc
trước, Viên Trung làm Bái Tướng, từng muốn dùng hình pháp trị tội Thái
Tổ, người nước Bái là Hoàn Thiệu cũng coi thường Thái Tổ; lúc tại Duyện
Châu, người quận Trần Lưu là Biên Nhượng nói bàn có vẻ xúc phạm Thái
Tổ, Thái Tổ bèn giết Nhượng, giết người nhà hắn, bọn Trung, Thiệu đều
tránh nạn đến Giao Châu, Thái Tổ sai sứ giả đến chỗ Thái thú Sĩ Tiếp bắt
giết họ. Hoàn, Thiệu ra đầu thú, quỳ tạ ở giữa đình, Thái Tổ bảo nói: “Quỳ
mà tha chết được sao”! Rồi giết họ. Thường đem quân đi, qua ruộng lúa
mạch, lệnh nói: “Quân sĩ không được phá lúa mạch, kẻ phạm cấm thì tội
chết”. Quân kị đều xuống ngựa, nắm lúa mạch để lôi giữ nhau, do đó Thái
Tổ cưỡi ngựa vào giữa ruộng lúa mạch, sai quan Chủ bạ bàn tội; Chủ bạ
theo phép Xuân thu, không phạt lây vào người trên. Thái Tổ nói: “Lập hình
pháp mà tự phạm vào, làm sao sai được kẻ dưới? Nhưng ta là tướng quân,
không thể tự sát, xin tự phạt”. Do đó cầm kiếm cắt tóc vứt xuống đất. Lại
có người thiếp yêu buổi ngày thường theo nằm nghỉ, dặn người thiếp rằng:
“Chốc lát gọi ta dậy”. Người thiếp thấy Thái Tổ nghỉ yên, không gọi dậy,
lúc tự dậy, liền đánh chết người thiếp đó. Thường đánh giặc, thóc gạo
không đủ, bảo riêng Chủ bạ rằng: “Làm thế nào”? Chủ bạ nói: “Nên lấy
hộc nhỏ mới đủ”. Thái Tổ nói: “Được”. Sau trong quân nói là Thái Tổ dối
quân, Thái Tổ bảo quan Chủ bạ nói: “Phải mượn cái chết của ông để làm
yên lòng quân, không thế thì việc chẳng xong”. Bèn chém Chủ bạ, đem đầu
ra cho quân biết, nói: “Dùng hộc nhỏ, cướp gạo công, chém hắn ở cửa
quân”. Cái tàn ngược biến trá của Thái Tổ, đều đại loại như thế.
