nhân thì ít mà ác nhân thì nhiều. Ý tôi muốn chấn hưng phong tục, nâng
cao đạo nghiệp, đàm luận mà không hay tức thanh danh chưa đủ ngưỡng
vọng, chưa đủ ngưỡng vọng thì điều thiện sẽ ít vậy. Nay tôi nêu lên mười
điều chắc rơi rụng mất năm, cũng còn được một nửa, có thể truyền bá sự
giáo hóa, khiến kẻ có chí được khích lệ, cũng không nên hay sao? Tướng
Ngô là Chu Du giúp Tiên chủ lấy Kinh Châu, nhưng lại làm thái thú Nam
Quận. Du chết, Thống đưa tang về Ngô, người Ngô đa phần đều nghe danh
Thống. Đến lúc quay về phía tây, mọi người tụ họp ở Xương Môn, Lục
Tích, Cố Thiệu, Toàn Tông đều tới. Thống nói: Lục tiên sinh ví như con
ngựa chạy chậm mà có sức chân nhanh, Cố tiên sinh ví như con trâu hèn
mà có thể kéo nặng đi xa vậy.
Trương Bột ngô lục chép: Có người hỏi Thống rằng: Cứ như tôi thấy,
Lục tiên sinh có vẻ giỏi hơn ông? Thống nói: Ngựa chạy chậm tuy tinh,
nhưng cái tài ấy chỉ đủ cho một mình vậy. Trâu hèn ngày đi ba trăm dặm,
nhưng cũng chỉ đủ mang một mình mà thôi. Thiệu tới chỗ Thống ngủ lại
một đêm, trò chuyện, nhân đó hỏi: Ngài có tiếng là biết nhìn người, xin hỏi
tôi với ngài ai hơn? Thống đáp: đào tạo thế tục, kén chọn nhân tài, tôi
không bằng ngài; bàn luận kế sách đế vương, nắm hết cái thiết yếu nhất của
chính trị, tôi hơn hẳn ngài. Thiệu phục những lời ấy mà thân thiết với
Thống.
Thống bảo Toàn Tông rằng: Ngài là người mẫu mực, yêu danh, có thể ví
với Phàn Tử Chiêu ở Nhữ Nam,
Tưởng Tế vạn cơ luận nói Hứa Tử Tương khen chê không công bằng, để
nâng Phàn Tử Chiêu mà dìm Hứa Văn Hưu. Lưu Diệp nói: Tử Chiêu thành
đạt từ việc buôn bán, tuổi đã sáu mươi, lui có thể giữ được cái tĩnh, tiến có
thể không cẩu thả. Tế đáp: Tử Chiêu từ trẻ tới già giữ trọn tiết tháo, nhưng
quan sát lời ăn tiếng nói, phong thái đàm luận, thì chẳng sánh bằng Văn
Hưu vậy.
tuy trí lực không nhiều, song cũng là kẻ có danh một thời vậy. Tích,
Thiệu bảo Thống rằng: Nếu thiên hạ thái bình, xin cùng ngài liệu đoán kẻ sĩ
bốn biển. Hai người cùng Thống kết bạn thâm giao rồi quay về.
