duyên do của tội ác, lén giữ quyền lực chí cao, tàn hại khắp cả nước, trong
lòng không biết đến quân vương. Đứa trẻ mồ côi đứng một mình, lại dám
đảo lộn ngôi thứ, cướp đoạt thần khí, thay họ đổi việc, làm nên sự tích xấu
xa một thời. Vào lúc bấy giờ, đất trời tăm tối, thiên hạ vô chủ, chính là lúc
vận khí của vua ta trải qua cơn suy biến. Chiêu Liệt Hoàng Đế
mình tỏ rõ đức sáng, quang minh xiển dương văn vũ, ứng với vận khí đất
trời, ra tay dẹp loạn, mưu tính chuyện khắp bốn phương, thân người đều
phò trợ, trăm họ cùng chung lo. Muôn dân hớn hở tôn phù. Kính vâng theo
điềm triệu tốt lành, lập nên tôn hiệu, kế thừa thứ tự trời ban, sửa chữa hình
thế khó khăn, hưng thịnh thời buổi suy bại, khôi phục lại sự nghiệp của tổ
tông, gánh vác giềng mối lớn lao, không để tán thất rụng rơi xuông đất.
Nhưng nhiều vùng còn chưa an định, (Tiên Đế) đã vội sớm xa lìa nhân thế.
Trẫm còn thơ dại, nối theo nắm giữ cơ đồ, chưa quen huấn thị dạy dỗ,
nhưng lấy ràng buộc của tổ tông làm trọng. Sáu cõi chưa vun đắp được, xã
tắc chưa dựng xây xong, là điều (trẫm) luôn ưu tư mãi, mong được nâng đỡ
cứu vớt làm rạng rỡ sự nghiệp trước kia. Chưa làm nên việc, trẫm rất lấy
làm sợ hãi. Do đó thức khuya dậy sớm, không dám nghỉ ngơi, luôn theo
một đường cần kiệm mong làm lợi cho việc nước. Khích lệ người có thân
phận chuyên tâm vào việc trồng cấy để mau giàu mạnh sức dân, giao cho
bậc hiền năng ngay thẳng đảm đương chức vị để có thể nghe lời can gián
đàn hặc. Đoạn tuyệt hàng ý riêng tư mà nuôi tướng sĩ. Những mong vung
kiếm bôn tẩu đường xa, trỏ đánh kẻ loạn tặc, hồng kỳ chưa vội phất, thì Phi
sớm lìa đời, thật là củi ta chưa đốt mà đã tự cháy. Nhưng loài tàn ác có thừa
nhơ nhuốc vẫn nghêng ngang phóng túng ở vùng Hà, Lạc
để việc binh được nghỉ ngơi. Gia Cát thừa tướng cương nghị trung trinh,
dốc lòng vì nước, (vì thế) Tiên đế trao việc thiên hạ, phù trợ quả nhân. Nay
ban cho mao việt, cùng với phó thác trọng quyền, thống lĩnh bộ kỵ hai
mươi vạn binh, nắm giữ nguyên nhung, thay trời tru phạt, trừ hoạn dẹp
loạn, chiếm lại kinh đô, chính là dịp này. Ngày xưa, Hạng Tịch
binh
tướng hùng mạnh, chiếm đất nuốt châu, công nghiệp lớn lao, cuối cùng
binh bại Cai Hạ, chết tại thành đông. Tông tộc giết nhau, bêu xấu ngàn
