Tôi là một kẻ lười biếng, từ nhỏ đã thế rồi, hồi ở trường nội trú, chưa
bao giờ tôi rửa bát, gấp chăn, chẳng thấy hứng thú với bất cứ cái gì, lười
chằng buồn học, thậm chí còn lười chẳng buồn chơi, ngày nào cũng lơ mơ
mà sống. Nhưng tôi biết mình có một số tài năng hơn người, ví dụ như anh
vẽ một đường thẳng, tôi vạch một đường trên đường thẳng ấy, chắc chắn sẽ
chia nó theo tỷ lệ vàng 0,618:1. Các bạn học nói tôi thích hợp làm thợ mộc,
nhưng tôi thấy đây là một năng lực cao cấp hơn nhiều, đây là một thứ trực
giác đối với số và hình. Thực ra, kết quả học tập môn toán của tôi cũng như
các môn khác, tệ hết chỗ nói, tôi lười suy luận, lúc làm bài thi cứ đem đáp
án mình đoán bừa ra mà điền thẳng vào, thế mà cũng đoán trúng được
90%, nhưng làm vậy không được điểm cao.
Hồi học lớp 11, một thầy giáo dạy toán đã chú ý đến tôi, hồi đấy, các
thầy giáo dạy trung học toàn là cọp nằm rồng phục, trong Cách mạng văn
hóa có rất nhiều người tài hoa đã bị lưu lạc về các trường trung học làm
thầy giáo, ông ấy là một trong số đó. Một hôm, sau giờ học ông ấy giữ tôi
lại, viết mười mấy dãy số trên bảng, bảo tôi viết ra công thức tính tổng của
chúng. Tôi nhanh chóng viết ra một phần trong số đó, về cơ bản đều đúng,
những dãy số còn lại chỉ liếc nhìn đã biết là dãy số phân kỳ rồi. Thầy giáo
lấy ra một quyển sách, tên là “Sherlock Holmes phá án”, lật tới một trang,
hình như là vụ Chiếc nhẫn tình cờ thì phải, có một đoạn đại ý thế này:
Watson thấy dưới nhà có một người ăn vận rất bình thường đến đưa thư,
liền chỉ cho Holmes, Holmes liền hỏi anh chỉ tay trung sĩ hải quân đã xuất
ngũ kia đúng không? Watson lấy làm ngạc nhiên không hiểu sao Holmes
suy đoán được thân phận của người đó, bản thân Holmes cũng không rõ
lắm, nghĩ một lúc lâu mới sắp xếp xong quá trình suy luận: nào là nhìn tay
người đó, rồi dáng đi điệu bộ... vân vân. Ông ấy bảo, chuyện này không có
gì là lạ, người khác cũng khó mà nói được tại sao mình suy đoán 2 + 2 = 4
vậy thôi.
Thầy giáo gấp sách lại nói với tôi: em là vậy đấy, suy luận của em quá
nhanh, vả lại còn là bản năng nữa, vì vậy bản thân không ý thức được. Kế
đó, ông ấy hỏi tôi: khi thấy một dãy số, em có cảm giác gì? Thầy đang hỏi
về cảm giác. Tôi nói, bất cứ tổ hợp số nào trong mắt tôi cũng là một hình
