- Không đến nỗi thế, bạn yêu mến, vì bạn đã tin vào điều đó cũng như
những người khác, cần có một sự giúp sức để đánh đổ một sự thật của hai
mươi bảy năm, một sự thật vững vàng vì nó được xây dựng trên bản thân
những sự việc. Vì vậy tôi đã lao vào nó với tất cả sức lực của mình và tôi
đã tấn công nó bằng sự hùng biện. Việc không thể nhận dạng hai đứa trẻ
chăng ? Tôi phủ nhận nó ! Sự lẫn lộn chăng ? Dối trá ! Cả ba người là nạn
nhân của một việc gì đó mà tôi không biết, nhưng mà trách nhiệm của tôi là
làm sáng tỏ nó. Tức thời bị lay chuyển, Jean - Louis kêu lên là việc đó dễ,
là chúng ta cho đưa bà Boussignol đến". "Đưa bà ta đến". Nói đến đó thì bà
Boussignol đến và âm thầm đọc một bài diễn văn ngắn mà tôi đã dạy cho.
Một điều bất ngờ - Sợ hãi. Tôi nhân cơ hội đó để bắt cóc người trẻ tuổi.
Hortense lắc đầu: Nhưng cả ba người sẽ cải chính lại ! Bọn họ sẽ suy
nghĩ lại.
- Không bao giờ ! Có thể bọn họ có nghi vấn. Nhưng không bao giờ
họ không đồng tình có những điều xác thực. Không bao giờ họ chấp nhận
suy nghĩ. Vì sao thế ? Đó là những người mà tôi kéo ra từ địa ngục, nơi mà
bọn họ vật lộn từ một phần tư thế kỷ vậy mà nay họ lại muốn đắm mình
vào đó sao ? Không đâu. Đó là những người do nhu nhược, do một tình
cảm không đúng về nhiệm vụ, không có can đảm để trốn, làm sao họ không
bám vào tự do mà tôi đưa cho ? Vậy thì tiến lên ! Nhưng do họ đã nuốt
chửng những chuyện bịa khó tiêu hơn những chuyện mà bà Boussignol đã
kể. Sau tất cả, lời giải thích của tôi không tệ hơn là sự thật. Ngược lại, bọn
họ đã nuốt tươi lời giải thích đó. Này, trước khi chúng ta xuất phát, tôi nghe
bà Ornival và bà Vaubois nói về việc dời nhà của họ. Họ đã hoàn toàn thân
ái với nhau do ý nghĩ không gặp nhau nữa.
- Nhưng Jean – Louis thì sao ?
- Jean – Louis à ? Anh ta có trên đầu hai bà mẹ của mình ! Đồ chết
dẫm, người ta không có hai bà mẹ trong đời ! Và đó là một hoàn cảnh cho
một người đàn ông. Khi người ta không có may mắn chọn lựa giữa hai bà
mẹ hoặc không có ai mà chọn, ái chà, người ta không do dự. Nhưng khi
Jean-Louis yêu Geneviève, anh ta khá yêu cô ta, tôi muốn tin vào điều đó,
để không bắt cô ta chịu hai mẹ chồng. Các bà đi đi, các bà có thể yên tâm.
