nghèo khổ... Rồi thì, con trai chúng ta !... Thôi, anh nói đi...
Hortense thì thầm:
- Rénine, thật là điên rồ, đồ trang sức không có một giá trị nào.
- Không có gì để sợ - Rénine nói - ông ta sẽ không chấp nhận... Bà hãy
xem ông ta... Ông ta ở trạng thái hết sức bối rối ! Đúng là điều mà tôi
muốn... Ôi ! Cái này, bà hãy xem, thật là quyến rũ... Làm con người mất
tinh thần !... Lấy đi ở bọn họ mọi sự kiểm soát lên điều họ suy nghĩ và điều
họ nói !... Và trong sự hỗn độn ấy, trong cơn bão đang lay chuyển chúng,
thấy được một tia sáng nhỏ loé ra ở đâu đó !... Bà hãy nhìn ông ta ! Bà hãy
nhìn ông ta ! Một trăm nghìn cho một hòn cuội không giá trị... nếu không là
tù ngục... Có cái gì đó làm ông ta chóng mặt !...
Thực sự, người đàn ông tái nhợt, môi ông ta run rẩy và để chảy ra một
ít nước dãi. Người ta đoán sự sôi sục và sự xáo động của toàn thân ông, bị
lay chuyển bởi các tình cảm trái ngược nhau, bởi những nỗi sợ hãi và
những sự thèm muốn đang đụng độ nhau. Đột nhiên ông cười rộ lên và rõ
ràng dễ nhận thấy là các lời nói của ông bung ra một cách ngẫu nhiên mà
ông không nhận thức được một chút nào về điều mà ông đang muốn nói:
- Trăm nghìn ! Hai trăm nghìn ! Năm trăm nghìn ! Một triệu ! Tôi
chẳng quan tâm ! Nhiều triệu ư ? Dùng làm gì, nhiều triệu ấy ? Người ta
đánh mất chúng. Chúng biến mất... Chúng bay đi... Chỉ có một việc cần
tính đến, đó là số phận vì ông hay chống lại ông. Và số phận đã vì tôi từ
chín năm nay. Chưa bao giờ nó phản bội tôi và ông muốn tôi phản bội nó
sao ? Tại sao ? Do sợ hãi chăng ? Nhà tù ? Con trai tôi ?... Những điều dại
dột !... Không có gì bất hạnh đến với tôi chừng nào tôi buộc số phận làm
việc cho tôi. Đó là người ở của tôi, người bạn tôi... Nó được buộc chặt vào
kẹp móc. Thế nào ? Tôi có biết không ? Tôi ? Đó là mã não hồng, không
còn nghi ngờ gì nữa... Có những viên đá kỳ lạ chứa hạnh phúc cũng như
những viên khác chứa lửa, lưu huỳnh hoặc vàng...
Rénine không rời con mắt khỏi ông ta, lắng nghe mỗi chữ và mỗi âm
điệu. Bây giờ người bạn đồ cổ cười giận dữ trong khi đứng thẳng dậy và
cảm thấy tin tưởng ở mình rồi, ông ta bước đi trước Rénine với những động
tác đứt khúc mà người ta cảm thấy một ý định lớn dần.
