lên từ miệng những vị Giám mục. Tên người đàn ông này thấp thoáng trên
môi những tù binh hấp hối, giữa những hàm răng tê cóng của những người
tù rạc trong những trại tập trung. Tên người đàn ông này cũng được đặt cho
vô số những thị trấn, những công viên, đường phố và đại lộ, những lâu đài,
những đại học đường, trường học, bệnh viện, núi, sông, xưởng máy, hầm
mỏ, nông trường, công xã, chiến hạm, tàu phá băng sơn, tàu đánh cá, ấu trĩ
viện và được một nhóm ký giả báo chí Mạc Tư Khoa đề nghị đặt cho sông
Volga và dùng để gọi mặt trăng.
Y chỉ là một người đàn ông hơi già với một cái cằm chẻ đôi hơi xệ – trong
những bức hình chụp y người ta không bao giờ thấy cái cằm xệ này – với
cái miệng đượm mùi thuốc lá Thổ Nhĩ Kỳ, những ngón tay y mập và có
dầu thường để lại những vết như vết mỡ trên những trang giấy mỏng. Hôm
qua và hôm nay y không được dễ chịu và khoẻ lắm: Ngay cả trong bầu
không khí ấm áp của căn phòng y vẫn cảm thấy lành lạnh ở lưng và hai vai,
trên vai y choàng chiếc khăn lông lạc đà màu nâu.
Y không bận rộn vì bất cứ chuyện gì. Y ngồi đó lật giở từng tờ một quyển
sách nhỏ bìa da nâu với vẻ hài lòng hiện trên nét mặt. Y nhìn với một vẻ
chú ý lên những tấm hình in trong quyển sách và thỉnh thoảng, y đọc vài
đoạn trong sách mặc dù y đã dần thuộc lòng trọn quyển sách này. Và y lần
giở từng trang. Quyển sách này càng thêm tiện lợi vì khuôn khổ của nó nhỏ
bỏ vừa vào túi áo ngoài của mọi người, nó có thể đi theo người ta bất cứ
đâu trong suốt cả một đời. Nó gồm hai trăm năm mươi trang và được in
bằng chữ khá lớn và rõ để cho những người đã già mắt kém hoặc những
người ít học cũng có thể đọc được dễ dàng. Nhan đề của nó được in trên bìa
bằng chữ vàng: Tiểu sử Iosif Vissarionovich Stalin.
Những dòng chữ rất thường, dễ hiểu và lương thiện trong quyển sách này
tất nhiên là phải có tác động đến trái tim người đọc. Tài ba về chiến thuật –
chiến lược thần kỳ của Stalin, sự nhìn xa thấy rộng của Stalin…tất cả đều
được ghi lại trong quyển sách này. Kể từ năm 1918, y đã trở thành một phụ
tá đắc lực của Lênin. (Đúng, đúng, chuyện này đúng). Người lãnh đạo cuộc
cách mạng bị bối rối vì tình trạng lộn xộn tưởng như không sao giải quyết
nổi, chính là nhờ Stalin mà cách mạng đã toàn thắng. (Đúng, thật đúng.)