Đúng, và trong những ngày tháng bảy năm ấy có thể y đã thầm cầu nguyện,
cũng như nhiều kẻ vô đạo vẫn làm dấu thánh giá mỗi khi có những trái bom
rơi xuống.
Trong những năm gần đây y hài lòng nhiều khi thấy những bài kinh cầu
trong các giáo đường kể y là lãnh tụ được Chúa chọn. [2] Chính vì thế mà y
đã tích cực giúp đỡ bằng tiền của Krelin Trung tâm Gia Tô giáo Chính
Thống Nga La Tư ở Zagorsk. Stalin không tiếp bất cứ một vị nguyên thủ
của một cường quốc nào trên thế giới trịnh trọng và thân thiết như khi y
tiếp vị Giáo chủ già lão, lẩm cẩm của chính y. Y đi ra tận cửa ngoài để đón
ông này, y cầm tay ông đưa đến tận bàn. Y từng nghĩ đến việc mua tặng
ông già này một trang trại nào đó, như những kẻ muốn cho linh hồn mình
được bảo đảm vẫn từng tặng những giáo sĩ ngày xưa.
Stalin từng nhận thấy y có khuynh hướng ngả về không những chỉ là Giáo
Hội Chính Thống mà thôi, y ngả về tất cả những sự kiện, những ngôn ngữ
thuộc về thế giới cũ, cuộc sống cũ – thế giới sản xuất ra y, cái thế giới mà
vì bổn phận, y từng tiêu diệt bằng đủ mọi cách trong bốn mươi năm qua.
Trong những năm 30, vì nhu cầu chính trị, y đã làm sống lại danh từ “quê
hương” bị lãng quên và không được dùng đến trong vòng mười lăm năm
qua, đã trở thành một danh từ gần như xấu xa. Rồi với thời gian, chính y
cũng cảm thấy thích thú khi nói đến những danh từ như “Nga La Tư” và
“quê hương”. Y trở thành yêu mến những người dân Nga – những người
không bao giờ phản bội y, những người chịu đói khổ trong nhiều năm và
còn chịu đói khổ trong nhiều năm nữa nếu cần, những người thản nhiên đi
ra mặt trận, đi đến trại tập trung, đến mọi tình trạng khổ cực và không bao
giờ chống đối, phản kháng. Sau cuộc chiến thắng, Stalin nói một cách
thành thật rằng dân Nga có một tinh thần trong sáng, một ý chí cứng cỏi và
sự nhẫn nại.
Với năm tháng, Stalin càng ngày càng ước muốn ngay cả y cũng được công
nhận là một người dân Nga.
Y cảm thấy cả sự thích thú trong việc dùng danh từ gợi lại thế giới cũ: Y
không dùng danh từ “Trưởng Trường” mà dùng “Hiệu trưởng”, không dùng
“Ban Chỉ huy” mà dùng “Ban Sĩ quan”, không dùng cái tên Ủy ban Hành