Aleksandr I. Solzhenitsyn
Tầng đầu địa ngục
Dịch giả: Hải Triều
- 24 -
Việc làm của ông trung tá
Trung tá Klimentiev có những sợi tóc đen nhánh như than đá, như nước sơn
đen được sơn lên sắt, những sợi tóc ấy nằm phẳng trên đầu y, chia ra làm
hai phần, bộ ria tròn dưới mũi y trông như được bôi mỡ. Bụng y chưa to và
tuy đã bốn mươi nhăm tuổi, Klimentiev vẫn đi đứng như một quân nhân trẻ
tuổi, thân thể cuộc đời, quắc thước. Trong giờ làm việc không bao giờ y
cười hoặc mỉm cười, bộ mặt rầu rầu, u ám của y vì thế lại càng thêm nặng
nề.
Tuy hôm nay là ngày Chủ nhật, y đến Viện còn sớm hơn ngày thường. Y đi
ngang sang sân vận động trong lúc đám tù nhân đang giờ đi lại trong sân.
Chỉ cần liếc mắt nhìn qua một cái, y đã ghi nhận hết tất cả những vi phạm.
Nhưng việc can thiệp ngay vào những vi phạm của bọn tù nhân không phải
là việc xứng đáng với cấp bậc của y, Klimentiev đi thẳng vào tòa nhà chính
và vừa đi y vừa ra lệnh cho Trung úy Nadelashin đi gọi tù nhân Nerzhin
đến trình diện y, cả Nadelashin cũng phải đến văn phòng gặp y nữa. Trong
lúc đi qua sân, y nhận thấy rằng có nhiều tù nhân đi trước y bước vội hơn
và nhiều tù nhân khác ở ngang đường y đi bước chậm lại hơn hoặc là đổi
hướng đi. Y biết họ làm thế để khỏi phải chào y, y biết nhưng vẫn lạnh
lùng, vẫn không cho đó là một chuyện đáng để y bực bội. Y biết sở dĩ
những tù nhân có thái độ đó là vì càng thèm thuồng địa vị của y, phần lớn
là vì chúng bối rối, ngượng nghịu trước những người bạn tù của chúng,
chúng không muốn tỏ ra hèn hạ, nịnh bợ. Gần như bất cứ tù nhân nào cũng
tỏ ra hòa nhã, thân thiện với y khi được gọi riêng tới văn phòng y, nhiều tên
còn năn nỉ, xin xỏ đặc ân nữa. Có nhiều hạng người ở trong tù và giá trị của
họ khác nhau xa. Klimentiev đã hiểu như thế từ lâu rồi, y tôn trọng quyền
tự kiêu của những tù nhân, y giữ vững quyền của y là bắt tất cả phải giữ
đúng luật lệ. Là một quân nhân thuần túy, y tin rằng y đem đến cho nhà tù
