Nhưng trong cái mũ len ấy, dưới chiếc khăn choàng quê kệch ấy, Giáo sư
Chelnov có một vẻ uy nghi riêng, sự hiện diện của ông bao giờ cũng làm
cho người khác kính nể, không một ai dám cười ông vì chiếc khăn choàng
đàn bà ấy. Khuôn mặt dài và thon của ông, những nét sắc của mắt mũi ông,
thái độ đường bệ và ngôn ngữ nghiêm chỉnh của ông khi ông giao thiệp với
những kẻ có quyền trong Viện, màu mắt xanh nhạt của ông – màu mắt mơ
hồ mà người ta chỉ có thể nhìn thấy ở mắt những người suy nghĩ nhiều làm
cho Giáo sư Chelnov giống một cách kỳ lạ với triết gia Descartes hoặc
những nhà toán học thời Phục hưng ở Âu Châu
.
Giáo sư Chelnov được đặc biệt gửi tới Viện Mavrino để giúp việc thực hiện
giàn máy điện thoại bí mật cho Stalin. Nhưng ông không phải phụ trách
riêng một việc gì cả, ông là một thứ cố vấn hướng dẫn tất cả những nhà
khoa học khác. Tất cả mọi người trong Viện Mavrino đều có thể đem
những thắc mắc về toán học của mình đến trình bày với Giáo sư Chelnov,
ông sẽ giải thích, sẽ cho họ biết họ đúng hay sai, phát minh của họ sẽ có giá
trị hay không.
Có thể nói là tất cả những nhà khoa học sống trong Viện Mavrino đều bận
rộn với việc chế tạo giàn máy điện thọai bí mật, trừ một người. Người đó là
Sologdin.
Kỹ sư Sologdin được tuyển từ một trại tập trung ở miền Bắc Inta đưa về
Viện Mavrino. Nhưng vừa về tới Viện, Sologdin đã khai với tất cả mọi
người rằng tinh thần của mình bị yếu đuối vì thời gian đau ốm, thiếu thốn
vật chất dài ở trại tập trung, ký ức của mình bị quên lãng và khả năng của
mình nhụt kém. Nói tóm lại, Sologdin yêu cầu được có một thời gian để
phục hồi trước khi nhận công tác. Sologdin yên tâm đòi hỏi như vậy vì ở
trại tập trung, anh cũng là một kỹ sư, được dùng vào xưởng máy, nếu có
phải trở về trại, anh cũng không đến nỗi khổ sở, vất vả lắm.
Sologdin được ở lại Viện trong tình trạng chờ xem, thử thách. Tuy ngày
ngày anh vẫn vào phòng nghiên cứu làm việc như mọi người nhưng anh
không có trách vụ rõ rệt, việc anh làm không bị kiểm soát, thúc giục, anh ở
ngoài dòng nước cuồn cuộn chảy về hướng giàn máy điện thoại bí mật cần
