TẦNG ĐẦU ĐỊA NGỤC - Trang 382

tù nhân trong lãnh thổ bị bưng bít của họ.
Văn chương Nga, từ trước thời Cộng sản vẫn là một thứ văn chương đứng
hàng đầu ở Âu châu. Những văn hào Nga như Tolstoy, Dostoyevsky,
Gogol, Tchekov nổi tiếng khắp thế giới. Tác phẩm của họ được kể là những
sản phẩm tinh thần quý báu của toàn thể nhất là.
Nhưng từ khi chế độ Cộng sản được thiết lập trên đất Nga, nửa thế kỷ qua,
văn chương Nga Cộng sản không còn đóng góp được gì đáng kể cho nhân
loại. Số nhà văn Nga được thế giới biết đến có thể được đếm trên một ngón
tay. Đó là những Ilya Ehrenbourg, Vladimir Dutdinsev… Và mới đây Boris
Pasternak, Cholokov, rồi nhà văn Nga mới nhất: Aleksandr I. Solzhenitsyn.
Đáng kể nhất là điều mỉa mai nhất là Boris Pasternak và Aleksandr I.
Solzhenitsyn, cả hai cùng đoạt giải Văn chương Nobel, lại nổi tiếng ở ngoại
quốc hơn là nổi tiếng ở trong nước Nga, tác phẩm của cả hai nhà văn này
đều được ấn hành, xuất bản ở Âu châu và Mỹ châu trước khi được ấn hành,
xuất bản ở ngay trong nước Nga cho người Nga đọc. Tại sao có sự lạ lùng
như vậy? Hai nhà văn lớn này có muốn thấy những đứa con tinh thần của
họ có cuộc sống trái ngược với tự nhiên như vậy không: sách của văn sĩ
Nga hiện sống trong đất Nga được đưa từ ngoại quốc vào đất Nga cho
người Nga đọc lén? Họ có lén gửi tác phẩm của họ ra ngoại quốc để được
dịch và xuất bản ở ngoại quốc hay không? Và nếu có, vì sao họ phải làm
như thế?
Trường hợp đặc biệt của Aleksandr I. Solzhenitsyn và tác phẩm Tầng đầu
địa ngục của ông đặt trước mặt nhân loại một vấn đề lớn – ta có thể gọi đây
là vấn đề nan giải nhất của thế kỷ XX – đó là vấn đề tự do của con người bị
giới hạn vì những quyền lợi chủ nghĩa, quốc gia, con người bị tan vỡ, bị
tiêu diệt khi con người đụng chạm với những quyền lực lớn ở ngay trong
đất nước của mình. Aleksandr I. Solzhenitsyn, với tác phẩm Tầng đầu địa
ngục, kêu lên tiếng kêu xé trời của những người bị áp bức, tù đày trong
Liên bang Xô Viết, nơi từng được tất cả những đảng viên Cộng sản trên
khắp thế giới thành kính hướng về như những tín đồ hướng về đất thánh.
Aleksandr I. Solzhenitsyn cũng là nhà văn Nga duy nhất hiện còn sống
được ví cùng một lúc với Tolstoy và Dostoyevsky. Ông được coi giống với