quốc của nàng đòi hỏi nàng phải báo cáo tất cả những vi phạm dù nhỏ nhít,
dù vô tình hay hữu ý, của những tù nhân này với sĩ quan an ninh, rất sớm
Simochka đã thấy rằng trách nhiệm, cũng như bổn phận, là một cái gì đáng
ghét và không nên làm tròn.
Đặc biệt là nàng không sao làm tròn trách nhiệm dò xét và báo cáo những
hành vi của Gleb Nerzhin, người ngồi gần nàng nhất.
Simochka làm việc dưới sự chỉ dẫn chuyên môn của Nerzhin. Nàng thực
hiện những cuộc nghiên cứu, thí nghiệm nhỏ về tiếng nói. Ở Mavrino người
ta tìm mức độ trung thực của tiếng nói khi được truyền đi qua điện thoại
với nhiều máy điện thoại khác nhau.
Nerzhin nghiên cứu về tiếng nói trên bình diện toán học. Cuộc nghiên cứu
và thí nghiệm chung của Nerzhin và Simochka đem lại kết quả tốt. Nerzhin
đã viết được một báo cáo nhiều trang ghi lại kết quả này. Mỗi khi hai người
bị du vào tình trạng có quá nhiều việc phải làm. Nerzhin quyết định thật
nhanh chóng và sáng suốt những việc gì cần phải làm trước và những việc
gì có thể hoãn lại. Trong những giây phút phải quyết định đó, khuôn mặt
Nerzhin trở lại trẻ trung và Simochka tưởng tượng lại những cảnh chiến
tranh mà nàng thấy trên màn bạc, nàng thấy hiện ra trước mắt hình ảnh
Nerzhin trong bộ quân phục với cấp bậc đại úy trên cổ áo, mái tóc hung của
chàng tung bay, chàng đứng hiên ngang giữa làn khói súng hô lớn lệnh khai
hỏa.
Nhưng Nerzhin chỉ muốn làm việc nhanh để sau khi làm hết phần việc
được người ta trao cho chàng, chàng khỏi phải làm gì hết. Có lần chàng nói
với Simochka: “Tôi chỉ hoạt động vì tôi ghét hoạt động”. Nàng e lệ hỏi
chàng: “Vậy thì anh thích cái gì?” – “Tôi thích nhìn ngắm, thích suy
tưởng…”, Nerzhin đáp. Và đúng như lời chàng nói sau khi đã làm đủ phần
việc phải làm trong ngày chàng thường ngồi hàng giờ không thay đổi tư
thế. Làn da mặt chàng những lúc ấy trở thành xanh xám, già đi và những
nếp nhăn hiện rõ trên đó. Vẻ tự tin của chàng biến đi đâu mất hết. Chàng
trở thành chậm chạp và do dự. Chàng suy nghĩ rất lâu trước khi hạ bút viết
những hàng chữ nhỏ li ti trên tờ giấy chàng giấu giữa đống hồ sơ, báo cáo
và báo chí lộn xộn, trên bàn chàng, cũng như đêm nay, nàng thấy chàng vừa