TRÍ TUỆ CỦA ĐÁM ĐÔNG
Có hai học thuyết khác hẳn nhau về đám đông. Một học thuyết cho rằng đám đông là “vô thức”,
hỗn loạn và mù quáng. Còn học thuyết đối lập cho rằng đám đông là “hữu thức” và có trí tuệ
trong một số điều kiện nhất định. Cuốn sách The Wisdom of Crowds cho rằng: khi đám đông
không nổi loạn hay mù quáng vì chính suy nghĩ của nhóm, họ sẽ thông minh, trí tuệ hơn bất kỳ
một cá nhân xuất sắc nào.
Tác giả James Surowiecki chuyên viết về kinh doanh và tài chính cho chuyên mục “The
Financial Page” trên tờ The New Yorker. Những bài viết của ông xuất hiện trên nhiều tạp chí uy
tín như The New York Times, Wall Street Journal, The Motley Fool, Foreign Affairs,
Artforum, Wired và Slate. Ông là nghiên cứu sinh tiến sĩ Lịch sử nước Mỹ tại Đại học Yale.
Đám đông dự đoán về cân nặng của một
con bò
Năm 1907, nhà khoa học người Anh Francis Galton đã phát hiện ra một điều
thú vị tại cuộc Triển lãm gia súc và gia cầm ở miền Tây nước Anh. 800 người
đã bỏ tiền mua vé tham gia một cuộc thi có thưởng: dự đoán trọng lượng của
một con bò đực thiến không tính đến lông của nó. Có rất nhiều người không
am hiểu về gia súc trong số 800 người dự thi này. Nhưng thật bất ngờ, kết quả
hợp lệ trung bình của 787 người chơi là 1.198 pound
, gần đúng với cân nặng thật sự của
con bò sau khi đã được giết mổ và cạo lông là 1.197 pound. Chứng kiến điều này, Galton đã
viết: “Kết quả dường như đề cao tính mức độ tin cậy của sự phán đoán dân chủ hơn cả mức
mong đợi.”
Trí tuệ đám đông
Tiếp bước Galton, các nhà nghiên cứu khác trong nhiều lĩnh vực khác nhau đã chứng minh
được sự tồn tại của “Trí tuệ đám đông”. Theo đó, khi đám đông không nổi loạn hay mù quáng
vì chính suy nghĩ của nhóm, họ sẽ thông minh hơn bất kỳ một cá nhân xuất sắc nào trong việc
đưa ra những giải pháp cho ba loại vấn đề chính sau:
1.
Vấn đề nhận thức và giải quyết vấn đề. Đám đông rất giỏi khi giải quyết những
vấn đề có câu trả lời cụ thể, chẳng hạn như: Ai sẽ chiến thắng trong cuộc thi
Super Bowl năm nay? Vị trí tốt nhất để xây dựng nhà máy là ở đâu? Khả năng để
loại thuốc này được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ
thuận là bao nhiêu?
2. Vấn đề phối hợp. Đám đông khá giỏi trong việc điều phối các hoạt động của
thành viên. Ví dụ, làm thế nào để người mua, người bán tìm thấy nhau và tiến
hành giao dịch mua bán với giá hợp lý? Làm thế nào để các công ty tổ chức được
các hoạt động của họ?
3. Vấn đề hợp tác. Đám đông có khả năng hợp tác. Ví dụ, làm thế nào để những
người tư lợi và đa nghi có thể cùng hợp tác và đóng góp vào lợi ích chung? Việc
đóng thuế, xử lý nạn ô nhiễm, thống nhất mức đóng góp chung hợp lý là những
vấn đề về hợp tác của đám đông.
Một số ví dụ, chứng cứ đáng kinh ngạc về trí tuệ
đám đông
Tháng Năm năm 1968, tàu ngầm Scorpion của Mỹ đã mất tích khi trên đường trở về cảng
