Công Tôn Toản ở Hà Bắc lại lần nữa bị bại dưới tay Viên Thiệu, tiếng xấu
Toản giết hại U Châu mục Lưu Ngu trước đây cũng ngày càng lan rộng.
Sinh tiền Lưu Ngu luôn giữ chính sách mềm mỏng với các dân tộc thiểu
số ở Đông Bắc, vì vậy các bộ lạc đều đội ân đức của ông ta, cùng suy tôn
dũng sĩ ở Yên Quốc là Diêm Nhu làm Ô Hoàn tư mã, tập hợp mấy vạn
nghĩa quân người Hán, Ô Hoàn, Tiên Ti, phối hợp với Viên Thiệu cùng
hành động. Bộ tướng cũ ở U Châu là bọn Kỵ đô úy Tiên Vu Ngân, Tòng sự
Tiên Vu Phụ, Tề Châu, cũng lũ lượt cử binh hưởng ứng, đuổi hết đám quan
viên mà Công Tôn Toản nhậm mệnh. Công Tôn Toản một mặt tập kết binh
mã, lui về pháo đài Dịch Kinh đã xây dựng trước đây, mặt khác chủ động
liên lạc với Trương Yến - thủ lĩnh quân Hắc Sơn. Viên Thiệu và các
bộ tướng cũ ở U Châu cùng bắt tay chống lại liên minh của Công Tôn Toản
và Hắc Sơn - chiến sự ở Hà Bắc đã đến giờ khắc quyết chiến.
Mặt khác, sau khi Yết giả bộc xạ Bùi Mậu cầm cờ tiết vào ải, chư
tướng ở Quan Trung mà đứng đầu là Đoàn Ối, Vương Ấp lũ lượt hưởng
ứng, lại thêm có sự điều động của Chung Diêu, binh mã các lộ đã hình
thành một thế trận bao vây Trường An. Lý Giác, Quách Tỷ lương thảo
thiếu thốn, quân sĩ ly tán, bị vây khốn đến mức không thể duy trì được -
những ngày cuối của hai tên đầu sỏ làm loạn quốc ấy đã không còn lâu dài
nữa.
Cùng lúc ấy, Trần Đăng đến Quảng Lăng nhậm chức đã thể hiện tài năng,
trưng dụng các danh sĩ Từ Tuyên, Trần Kiều, khai khẩn ruộng hoang, gia
ơn bách tính, tiến tới kiêm dụng cả hai phép khoan dung và nghiêm khắc,
đao không phải dính máu mà khiến tên đầu sỏ là Tiết Châu dẫn hơn vạn
quân giặc giải giáp quy hàng, thế lực quân sự ở Quảng Lăng được chấn
hưng lớn mạnh. Còn Lưu Bị ngồi trấn ở Tiểu Bái cũng tranh thủ thời gian
tăng binh trữ lương, chiêu dụ bộ hạ của Lã Bố - đến lúc ấy, Lã Bố vốn
tự cho mình là được triều đình tín nhiệm mà không hề hay biết đã bị vây
khốn từ khi nào.
Cẩn thận xem xong bản tấu, Tào Tháo cảm thấy rất vừa ý, sự việc các nơi
đều không khác là bao so với dự liệu từ trước. Ông để ba bản tấu lên bàn, đi
đi lại lại mấy vòng xung quanh, suy nghĩ tính toán thật kỹ cho bước