đầu hẹp, ở giữa rộng, tựa như hình dạng một cái hồ lô, cho nên có tên
gọi như vậy. Chỗ này thế núi nam bắc chót vót dựng đứng, ở giữa hoặc
dốc đứng, hoặc thung lũng, chỗ rừng, chỗ suối địa hình phức tạp, chỉ có
một con đường hẹp gập ghềnh quanh co có thể đi qua được, nên người
địa phương gọi là “đường dốc ruột dê”, quả thực là một người giữ ải,
muôn người khó phá.
Lần trước Cao Cán rõ ràng là trá hàng, nhưng Tào Tháo cũng
chẳng cần xem xem là thực hay giả mà bằng lòng luôn, cố nhiên là tính
toán phá Viên Đàm, Viên Thượng trước đã, nhưng quan trọng hơn là e
ngại địa thế Hồ Quan. Nếu không tiêu diệt hết những kẻ địch sau lưng
thì Tào Tháo tuyệt nhiên không dám phạm vào chỗ hiểm yếu này. Giờ
đây chỉ còn Cao Cán là chưa dẹp được, Tào Tháo mới hạ quyết tâm
đánh một trận.
Đường dốc ruột dê quanh co uốn khúc, hàng trăm hàng ngàn lối
ngoặt, hai bên không dốc đứng thì vực sâu, căn bản không có đường
hành quân, những đoạn hẹp nhất chỉ có thể cho một hai người đi qua
được. Đến chỗ này binh mã càng nhiều càng phiền phức. Đến khinh
binh của Nhạc Tiến, Lý Điển vượt qua còn không dễ dàng gì, huống hồ
mấy vạn đại quân của Tào Tháo, hơn nữa gặp đúng ngày đông tháng
giá, có thể nói là đã khó càng thêm khó. Quân sĩ đều dồn cả lại trên con
đường ruột dê nhỏ hẹp gập ghềnh, kéo dài thành một con rồng dài
ngoẵng, một ngày cũng không đi nổi mười dặm. Xe cộ vận chuyển lại
càng nan giải, có ngựa cũng chỉ có thể dắt bộ, xe lương hoàn toàn dựa
vào sức người kéo đẩy, vô cùng khó nhọc. Quy tắc phân phát lương ăn
cũng phải sửa đổi, lương ăn được lấy từ xe cuối cùng, từng người một
chuyền tay nhau đưa lên trên, sáng bảnh mắt ra đã bắt đầu chuyền tay
nhau lương ăn, có khi mất nửa ngày mới có thể chuyển tới người trên
cùng. Lúc này đang ngày đông tháng giá, ở vùng núi non gió lại càng
mạnh, gió bắc ù ù bên tai, mặc bao nhiêu quần áo cũng không ngăn nổi
khí lạnh, quân sĩ run rẩy đi trên con đường hiểm trở, chỉ cần hơi loạng
choạng là ngã xuống vực tan xương nát thịt ngay. Những kẻ đẩy xe chỉ
cần lơ đãng là cả xe lương thảo quân giới lập tức lộn xuống.
