TẬP ÁN CÁI ĐÌNH VÀ DAO CẦU
THUYỀN TÁN
Ngô Tất Tố
www.dtv-ebook.com
V. Được Một Trai Mất Ba Lợn
Hồi còn thời đại khoa cử, tôi đã trọ học ở làng Th.S. trong huyện Tiên
Du. Vì nhà trọ kế tiếp với đình làng ấy, nên tôi biết ông Đám Phức.
Kể ra, ông già lão này cũng như cái cung thôn trong di hạt của Từ
Thức kia, không có vẻ gì đặc biệt.
Chỗ đáng cho tôi chú ý, chỉ là cái chức ông đám.
Ở thôn quê, đâu mà không có ông đám? Phận sự của viên chức này đại
khái chia ra hai hạng. Làng nào có riêng ông từ, ông tế, ông đám chỉ có một
việc nuôi lợn cúng thần, người ta gọi là cai đám. Làng nào không có ông từ,
ông tế, ông đám tuy không phải vì nhà thánh phụng dưỡng con heo, nhưng
phải kiêm lĩnh cả hai chức đó, nghĩa là, ngày thường, ông đám là kẻ trông
nom đình đền, khi có đình đám cúng bái, ông đám được xúng xính mũ áo,
làm chủ các cuộc tế lễ.
Với những làng theo về chế độ thứ hai, địa vị ông đám rất long trọng,
dân làng thường vẫn tôn làm quan đám.
Tuy không có quyền đối với chính sự trong làng, nhưng điều kiện để
làm quan đám có khi nghiệt hơn điều kiện ra làm tổng thống các nước dân
chủ.
Cũng như các ông tổng thống, quan đám cũng do dân bầu, không có
thi cử bổ bán gì cả, nhưng kỳ hạn chỉ có một năm là mãn một khóa, làng lại
