TẬP TRUYỆN NGẮN DẤU CHÂN NGÀY XƯA - Trang 28

Ánh nắng mặt trời sắp dịu lại rồi, anh em nó muốn lừa trâu ra sông tắm khi
ánh nắng còn chút ấm áp trên bờ sông; Trâu còn đói thì tối về nó sẽ rút rơm
cho ăn. Nó lấy giỏ bịt mồm (đan bằng nan tre hay giây giang bức từ trong
núi) bịt mồm trâu lại để khỏi ăn lúa người ta. Rồi anh em nó trèo lên lưng
trâu cho đi vào làng để ra sông.
Những thửa ruộng lúa đang trổ đồng đồng, trải một màu xanh biết xa ngoài
tầm mắt, chỉ một vài ngọn gió nho nhỏ cũng đủ làm những bông lúa non
uốn mình đùa giởn trên khắp cánh đồng. Ngày đó nó cũng không biết thế
nào là mùi thơm của lúa, nhưng nó thích bức bông lúa đồng đồng chứa đầy
bộng sửa cắn ăn.
Có lẽ từ ngày sinh ra nó chỉ biết vui chơi và lớn lên bên cánh đồng lúa, nên
những lời ca tụng mùi thơm của lúa trong thi văn dường như không để ý
đến và thấy nhạt nhoài, xa lạ.
Những lúc ra đồng nó thường bức những hột bông é khô, nhỏ bằng hột lúa
chín, bỏ vào lòng bàn tay rồi nhổ một giọt nước miếng lên đó. Nó chăm
chăm nhình vào một lúc thì hột é khô nỗ kêu cái tách. Nó lấy làm lạ, vì sao
một hột é khô khi bỏ vào nước miếng thì nó lại nỗ lên?
Bầy trâu qua khỏi cổng bờ rào vi, nhìn lại thấy quần áo dính đầy bông cỏ
may, nó đưa tay lên gỡ.
Thân hình nhỏ bé, nó ngồi trên lưng trâu trông như con thằng lằn bu cột
đình. Qua khỏi chòi canh nó đi ngang ngôi trường làng, ngôi trường bây
giờ vắng lặng, cái vắng lặng của lớp học trong những tháng ngày mùa Hè!
Và cô giào làng có lẽ giờ nầy cũng đang cặm cụi trên những luốn khoai.
Hôm nay dòng sông thật hiền hòa, nước trôi nhịp nhàng êm ả. Anh em nó
cùng một đám con nít vội vàng chạy trên bãi cát nóng bỏng. Ðến bờ nước
nó nhảy ùm xuống sông. Dưới cái nóng rực như thiêu như đốt lòng bàn
chân, nó mới thấy cái mát êm dịu của con nước dòng sông quê hương là
thiên đàng.
Quê hương nó trải dài trên bờ sông nầy. Dòng sông rất hiền hòa nhưng
cũng có những lúc mưa gió bão bùng làm điêu đứng dân làng. Những tháng
trời không mưa gió, lòng sông chứa đầy những sỏi cát nên con nước lúc
nào cũng trong veo. Dưới những hạt sỏi, cát đó, có biết bao nhiêu là sò, ốc,