TẬP TRUYỆN NGẮN DẤU CHÂN NGÀY XƯA - Trang 31

chiều thổi rì rào. Trên bãi cát là những đám bắp, đậu phụng, đậu xanh, dưa
hấu, v.v… và hàng hàng những đám dâu tằm được trồng ngay hàng thẳng
lối.
Không biết từ thời nào mà người dân trong làng nó bắt đầu trồng dâu nuôi
tằm và dệt lên những tấm lụa làm đẹp cho đời. Những bãi dâu cao quá đầu
người, già nua, được chặt xuống để làm thành những tấm vĩ, mành mành
làm tổ cho tằm nhả tơ. Rồi trên những đám dâu già nua ấy lại nhảy chồi
đâm nhánh thành những bãi dâu non, xanh biết, làm thức ăn cho tằm.
Những buổi trưa, chiều, người thiếu nữ đeo gùi trên lưng ra hái những lá
dâu (mulberry) về nuôi tằm.
Cuộc đời con tằm bắt đầu như thế nầy: Những con ngài (moth) được nuôi
dưỡng trong cái mâm, ngài sẽ đẻ trứng vào mùa Ðông, trứng sẽ được “ấp”
theo nhiệt độ thích hợp và sẽ nở thành tằm (silkworm) vào mùa Xuân.
Những con tằm sẽ được rải trong những tấm vĩ, đan chi chít bằng nhánh
dâu khô, xếp dựng đứng từng hàng, và suốt ngày đêm tằm ăn dâu để lớn, và
lớn rất lẹ. Khoảng một tháng sau (18- 28 ngày) tằm đủ lớn để vương tơ tạo
thành kén (cocoon). Những sợi tơ óng ánh, dài có thể đến hàng ngàng mét,
quấn tròn lấy con tằm nhiều nuột. Sau năm ba ngày con tằm nằm bên trong
con kén sẽ biến thành con nhộng (pupa), nhộng sẽ bị luột chết đi để lấy tơ
từ con kén, và một số được giữ lại để thành ngài làm giống cho lứa sau. Và
cứ thế, cưộc đời con tằm lại xoai vần.
Nhộng sau khi luột chết đi, sẽ được tách ròi khỏi kén và bán cho người dân
dùng để ăn. Phần kén còn lại sẽ được bỏ vào một chậu nước âm ấm, rồi
người ta tìm ra cái mối cuối cùng của sợi tơ, buột vào trục quay, và từ đó
những sợi tơ rối bù từ kén được gở ra và quay vào trục.
Chiều hôm nao trời nắng ấm, bên cạnh bờ xe nước, với tiếng nước reo rào
rạt, là một bãi cát trắng với những bãi khoai lan, khoai mì được xét mỏng
đem ra phơi khô. Trên bến sông tiếng gọi đò của bà mẹ già vội vàng qua
sông cho kịp buổi chợ chiều, và đây đó một đàn con nít nô đùa trên bãi cát.
Cũng trên bãi cát nầy người thiếu nữ giăng máy quay tơ để quay những sợi
tơ tằm thành chỉ. Tơ được căng ra ở hai đầu máy và bàn tay thon thon của
người thiếu nữ quay đều chiếc máy thủ công, tiếng máy kêu ro ro thật đều