TÂY SƠN BI HÙNG TRUYỆN - Trang 434

Đời như nước gánh về đi.
Cầm bằng ném ngọc lưu ly đáy hồ!
…
Người ấy đọc xong, Nguyễn Huệ tấm tắc khen:
- Hay! Quả nhiên là xuất khẩu thành thơ. Chẳng phải anh hùng thì không
thể làm được bài thơ này. Oán thán thay! Mà hùng tráng thay! Giọng điệu
này ắt hắn phải là kẻ anh hùng lỡ vận.
Nói rồi Nguyễn Huệ liền mời người ấy lên thuyền hỏi:
- Chẳng hay tiên sinh cao danh là gì. Quê quân ở đâu?
Người ấy đáp:
- Tôi tên Trần Văn Kỷ.
Nguyễn Huệ mừng quá ngắt lời Trần Văn Kỷ rằng:
- Lục lâm chung thấy tôi có dặn, ngày sau tiến quân đến Phú Xuân phải
mời cho được Trần tiên sinh ra giúp rập. Tôi nghe lời ấy nên vừa đến đã sai
quân đến làng Văn Trình tìm kiếm, nhưng tiên sinh đã dời nhà đi, hỏi thăm
không ai biết. Nay được diện kiến dung nhan thật là duyên hạnh ngộ.
Vẫn Kỷ hợi:
- Thầy của tướng quân có phải là quân sư Trương Văn Hiến chăng?.
- Trương Văn Hiến chính là thầy tôi đó.
Văn Kỷ nói:
- Tới đối với Trường tiên sinh là hàng hậu bối. Lúc Trường tiên sinh còn ở
Phú Xuân vẫn thường cùng tôi luận bàn thế sự, khinh Chúa tôi nhà Nguyễn
mà chẳng ra ứng thi. Nay nghe Trường tiên sinh mất sớm thật thương tiếc
vô cùng. Con phần tôi về sau họ Trịnh vào chiếm Phú Xuân, tôi ra thi do
Giải Nguyên. Nhưng sau thấy Chúa Trịnh ở ngoài chẳng khác nào Chúa
Nguyễn ở trong, lại thêm trấn thủ Phạm Ngô Cầu ngu si, tàn ác, tham lam
nên tôi từ quan lui về ở ẩn. Lòng vẫn hàng mong được gặp minh quân đem
chút tài hèn ra giúp dân giúp nước.
Huệ hỏi Văn Kỷ:
- Có phải hôm trước tiên sinh ca hai câu phú rằng: " Vả bấy lâu thần nịnh
Chúa hôn, gương bình trị lòng trời ắt muốn!
Sao gặp hội binh kiêu dân oán, sửa kỷ cương tài cả chẳng ra?" đó chăng?