cho dân chúng nghe thì tránh được tình trạng quan lại thừa kẽ hở của pháp
luật mà nhận quà cáp của dân.
Vua Quang Trung bảo:
- Ta có cách không cần phải ra lệnh cho quan sở tại dịch Nôm, mà họ vẫn
phải đọc chiếu của vua bằng tiếng Nôm của ngươi Nam ta cho dân chúng
hiểu được.
Trần Văn Kỷ hỏi:
- Thưa, ấy là cách gì?
Vua Quang Trung vừa đi đến đoạn đường có nhánh cây to bằng bắp chân
đâm ngang chặn lỗi, vua đưa tay vận sức bẻ nhánh cây ấy xuống và nói:
- Thay đổi quốc tự!
Văn Kỷ giật mình hỏi:
- Thế nào là thay đổi quốc tự?
Vua đáp:
- Từ nay về sau không dùng chữ Hán của người Tàu mà dùng chữ Nôm của
ngươi Nam ta viết chiếu chỉ, văn thư.
Văn Kỷ lo lắng hỏi:
- Nhưng nước Nam ta từ mấy ngàn năm nay trải quả bao triều đại đều dùng
chữ Hán làm quốc tự. Nay Hoàng thượng đổi quốc tự e không thuận lòng
người. Xin Hoàng thượng nên thận trọng xem xét lại.
Vua Quang Trung ném nhánh cây xuống đất đáp:
- Ta đã suy xét từ lúc tóc còn để chỏm. Nay thả canh dần ta dùng chữ Hán
làm quốc tự gặp bao điều rắc rối ta càng quyết tâm hơn. Văn Kỷ hãy truyền
hịch khắp thiên hạ từ nay trở đi dùng chữ Nôm làm quốc tự.
Trần Văn Kỷ tuân lệnh theo ý vua mà làm. Chiếu lệnh được ban ra. Hôm
sau vua Quang Trung và Võ Đình Tú, Trần Văn Kỷ lại giả dạng dân thường
a ngoài thành xem xét. Đến chỗ đông người nghe một nho sĩ nói lên rằng:
- Vua Quang Trung không học sách Thánh hiền mà hạ lệnh dùng chữ Nôm
làm quốc tự thay chữ Hán.
Võ Đình Tú nghe vậy nổi giận phừng phừng, vùng tung người nhảy đến
chỗ tên nho sĩ vừa nói. Vua Quang Trung lẹ mắt nhảy vội theo chụp được
