TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 201

chậu, một ít nước và một nút chai đi.
- Khoan đã. Thầy không hiểu sao, chứ thầy chưa bao giờ thấy một cái máy
vận hành kỹ thuật một cách hoàn hảo, mặc dầu các triết gia đã miêu tả nó
như vậy. Trong khi đó một cái lưỡi hái của người nông dân, tuy chưa hề
được một triết gia nào mô tả, vẫn luôn luôn hoạt động tốt. Thầy e rằng đi
lòng vòng trong Thư viện, một tay cầm đèn, một tay bưng chậu nước, thì…
Khoan! Thầy có một ý. Cái máy sẽ chỉ hướng bắc dù ta ở ngoài Mê Cung,
phải không?
- Vâng, nhưng ở ngoài thì ta đâu có cần nó, vì đã có mặt trời và sao rồi.
- Thầy biết, thầy biết. Nhưng nếu máy móc có thể hoạt động cả trong nhà
lẫn ngoài trời, thì sao đầu óc ta không hoạt động được như thế?
- Đầu óc chúng ta à? Dĩ nhiên, chúng có thể hoạt động ngoài trời, và thực
ra từ bên ngoài chúng ta biết rất rõ vị trí của Đại dinh! Nhưng khi vào trong
thì chúng ta bị lạc hướng.
- Chính vậy. Nhưng bây giờ hãy tạm quên cái máy ấy! Suy nghĩ về cái máy
đã dẫn thầy nghĩ đến luật thiên nhiên và luật tư tưởng. Vấn đề là thế này: từ
bên ngoài, chúng ta phải tìm cách miêu tả được bên trong của Đại dinh…
- Nhưng làm thế nào?
- Chúng ta sẽ sử dụng toán học. Như Averroes (5) đã nói, chỉ có trong toán
học, những điều ta biết mới đồng dạng với những điều tuyệt đối đúng.
- À, như thế thầy cũng phải công nhận có vũ trụ quan.
- Khái niệm toán học là những luận điểm được các học giả đặt ra theo một
cách khiến chúng luôn luôn trở thành chân lý, vì những khái niệm này đã
sẵn có, hay vì toán học đã được nghĩ ra trước các khoa học khác. Thư viện
được xây dựng bởi đầu óc con người nghĩ theo kiểu toán học, vì nếu không
có toán học, người ta sẽ không thể xây Mê Cung được. Thế nên chúng ta
phải so sánh luận điểm toán học của chúng ta với luận điểm của nhà xây
dựng đó và từ sự so sánh đó có thể sản sinh ra khoa học, vì đó là khoa học
của điều kiện dựa trên điều kiện. Dầu sao, thôi đừng có kéo thầy vào những
cuộc thảo luận về Siêu hình học nữa. Hôm nay, con bị quỷ gì ám vậy? Thôi
được, mắt con còn tinh, hãy đi lấy cho thầy một bản da, một bảng nhỏ, một
vật có thể đánh dấu vào và một cây bút… Tốt, con có hả? Con giỏi lắm,