TÊN CỦA ĐÓA HỒNG - Trang 261

Thầy đã thắng, nhưng thầy cũng có thể thua. Những người khác cho thầy là
khôn ngoan vì thầy đã thắng, nhưng họ không biết những lúc thầy thua vì
ngu ngốc, họ không biết vài giây trước khi thắng, thầy còn chưa biết mình
có thắng không. Bây giờ, đối với những biến cố trong tu viện, thầy có nhiều
giả thuyết hay, nhưng chưa có dữ kiện nào khả dĩ hiển nhiên cho phép thầy
tuyên bố giả thuyết nào là đúng nhất. Do đó, để về sau khỏi lộ vẻ ngu ngốc,
thầy không nhận mình khôn ngoan từ bây giờ. Đừng bắt thầy suy nghĩ nữa,
tối thiểu là cho đến ngày mai.
Đến lúc đó, tôi mới hiểu được phương pháp luận của thầy tôi, nó hoàn toàn
khác với phương pháp dựa trên các nguyên lý tiên nghiệm của các triết gia.
Tôi hiểu, khi thầy chưa tìm được câu trả lời, thầy thường đưa ra nhiều lời
giải hoàn toàn khác biệt. Lòng tôi vẫn còn hoang mang nên đánh bạo nói:
- Thế, nhưng…. thầy vẫn còn cách xa giải đáp lắm mà….
- Thầy đã đến gần một giải đáp, nhưng chưa biết cái nào.
- Như thế, thầy không có một lời đáp cho các vấn đề đặt ra.
- Adso ạ, giá có, thầy sẽ đi dạy thần học ở Paris.
- Ở Paris, lúc nào cũng có lời giải đáp đúng đắn ư?
- Không bao giờ, họ biết rất rõ về những sai lầm của mình
Tôi hỏi với giọng gắt gỏng trẻ con: - Thế thầy không bao giờ phạm sai lầm
à?
- Thường chứ. Nhưng thay vì nghĩ ra một, thầy lại tưởng tượng thêm nhiều,
thế nên thầy không làm nô lệ cho cái nào cả.
Tôi có cảm giác thầy William không hề chú tâm đến sự thật, một điều
không có ý nghĩa gì ngoài sự điều chỉnh giữa sự vật và tri thức. Ngược lại,
thầy thích thú tưởng tượng xem có bao nhiêu khả năng có thể thực hiện
được.
Tôi thú thực, lúc đó, tôi đâm chán ngán ông thầy của tôi và thầm nghĩ
“May quá, phán quan đã đến”. Khao khát muốn tìm hiểu sự thật, tôi ngả về
phe Bernard Gui.
Bị giằng xé trong tâm trạng phạm tội này còn hơn cả Judas bán Chúa trong
đêm thứ năm tuần Thánh, tôi cùng với thầy William đến nhà ăn dùng bữa
tối.