Người xưa tạc tượng vị thần Asclépios với một vẻ uy nghiêm như
thần Zeus, tay cầm một cây quyền trượng có một con rắn đang uốn mình bò
quanh. Còn tượng nữ thần Hygie cũng được thể hiện với một phong thái uy
nghi như cha, tay cầm một cái bát, hẳn là bát thuốc vừa pha, còn tay kia đưa
ra một cử chỉ như xoa dịu, an ủi. Nhưng tại sao hai cha con vị thần Chữa
bệnh và Sức khỏe này lại có con rắn đi kèm? Trước hết, con rắn thuộc phạm
trù của thần thoại Chthonien, thần thoại về loài vật. Và nó là tiêu biểu nhất
trong gia tài thần thoại về loài vật của người Hy Lạp. Thường các nam thần
và nữ thần, nếu truy xét kỹ “lý lịch”, thì đều có một thời kỳ là rắn. Hẳn trong
tình hình đó, con rắn chưa hề mang một ý nghĩa xấu xa, hay nói một cách
khác, con người chưa cảm thấy kinh sợ, ghê tởm con rắn. Thần Zeus đã từng
biến thành rắn để che mắt Héra, đến ái ân với nàng Perséphone trong thần
thoại về Dionysos-Zagréos. Đền thờ nữ thần Athéna ở Athènes trong khu
vực Acropole có thờ rắn thần. Đền thờ Delphes thờ thần Apollon nhưng
cũng đồng thời thờ con rắn thần Python. Con rắn tượng trưng cho đất hoặc
sự gần gụi với đất, sức mạnh của đất. Érichthonios, một người anh hùng cai
quản Athènes, theo truyền thuyết là con của đất. Khi mới ra đời, nữ thần
Athéna đã đặt chú bé đó vào trong một cái vại (hoặc một cái giành) lấy rắn
đệm lót ở chung quanh. Lại có chuyện kể, thần Asclépios đi chữa bệnh cho
những người trần thế thường hóa thân thành rắn hoặc mang theo rắn, dùng
rắn để chữa. Do “tiểu sử” như thế mà con rắn mang một ý nghĩa tốt đẹp. Nó
tượng trưng cho sự trường sinh bất tử, như đất vốn trường sinh bất tử, đồng
thời lại tượng trưng cho cả sự tái sinh, sự đổi mới nữa. Vì một lẽ đơn giản
con rắn không chết, con rắn chỉ lột xác thôi. Rắn già, rắn lột. Người già,
người chui tuột vào săng mà! Từ đó con rắn lại tượng trưng cho sự khôn
ngoan, thận trọng và, mở rộng nghĩa hơn nữa, con rắn tượng trưng cho sự
lựa chọn, sự vĩnh hằng. Đó là ý nghĩa tốt đẹp về con rắn (biến dạng thành
rồng). Nhưng con rắn còn tượng trưng cho những sức mạnh phá hoại của
thiên nhiên mà người xưa chưa hiểu biết, những sức mạnh vốn thù địch với
con người, kể cả những thế lực xã hội cũ, lạc hậu, vì thế con rắn tượng trưng
cho cái xấu xa, tai họa trong cuộc sống và mở rộng ý nghĩa, tượng trưng cho
sự độc ác, nham hiểm, lừa lọc, dối trá. Cả hai ý nghĩa tượng trưng này của
thần thoại cổ đại đều được thần thoại Thiên Chúa giáo tiếp thu.
Trong Kinh Thánh Thiên Chúa giáo có chuyện kể: Trong cuộc hành
trình của những người Israel rời khỏi nước Ai Cập đi tới miền đất hứa dưới
sự dắt dẫn của Moise, người được Thượng đế tuyển chọn và giao phó cho sứ
mạng thiêng liêng, những người Israel có lúc đã không chịu đựng được
những nỗi gian khổ, khó khăn ở dọc đường. Họ đã kêu ca, trách móc, xúc
phạm đến Thượng đế và Moise. Thượng đế nổi giận phái xuống một bầy rắn
lửa trừng phạt tội phạm thượng. Rất nhiều con dân Israel bị rắn cắn chết.
