thoại về Ouranos, dưới ngòi bút của ông, lúc này đã ít nhiều mang ảnh
hưởng của lý thuyết về huyền thoại của Évhémère
, một lý thuyết giải thích
thần thoại có tính chất duy vật và duy lý còn sơ lược và ngây thơ. Diodore
cho rằng Ouranos là vị vua đầu tiên của những người Atlante sống trên bờ
Okéanos. Ouranos đã truyền dạy cho dân mình khoa học, kỹ thuật, bản thân
nhà vua là người rất am hiểu khoa học, kỹ thuật và thường say mê theo dõi
thiên văn. Vì thế sau khi Ouranos chết, nhân dân đã thần thánh hóa ông và
dần dần người ta đồng nhất ông với bầu trời. Cũng theo nhà học giả này,
Ouranos có 45 con, 18 đứa trong số đó là con của Ouranos với Tita. Vì thế
mới có cái tên Titan. Sau này Tita đổi tên là Gaia. Cách giải thích của
Diodore chắc chắn là không đủ sức thuyết phục khoa học. Nhưng chúng ta
cần biết qua để thấy được một cố gắng của các nhà học giả cổ đại muốn tìm
hiểu hạt nhân hiện thực trong huyền thoại.
Về nữ thần Gaia không phải chỉ sinh nở có thế. Nàng còn có nhiều
cuộc tình duyên và mỗi cuộc tình đều đem lại cho thế gian những vị thần
này, thần khác. Kết hôn với thần Biển-Pontos, con mình, Gaia sinh ra các
thần Biển: Nérée, Phorcys, Thaumas, Céto. Kết hôn với Tartare, Gaia sinh ra
Typhon, một quỷ thần có trăm đầu là rắn phun ra lửa, to lớn khổng lồ có dễ
còn hơn cả thế hệ khổng lồ Hécatonchires lớp trước. Có chuyện còn kể Gaia
sinh ra cả lũ ác điểu Harpies, con mãng xà Python...
Là nữ thần Đất Mẹ, Gaia có một vị trí rất lớn, rất quan trọng trong tín
ngưỡng của người Hy Lạp cổ. Gaia được coi như là vị cao tằng tổ mẫu của
loài người, là nơi cư ngụ cho những người trần thế, nuôi sống họ đồng thời
cũng là nơi an nghỉ của họ, khi họ đã kết thúc cuộc sống tươi vui của mình
trên mặt đất tràn đầy ánh sáng để bước vào cuộc sống ở thế giới khác. Nàng
là khởi đầu và kết thúc của sự sống. Nàng còn được coi là người nuôi dưỡng
mùa màng, cây cối cho được tươi tốt, bội thu, sinh con kết trái. Vì thế Gaia
có một biệt danh là Carpophorus, nghĩa là Gaia-Được mùa. Khắp nơi trên đất
nước Hy Lạp xưa đâu đâu cũng thờ cúng Gaia. Trong những lời thề nguyền
thiêng liêng, người Hy Lạp thường viện dẫn Gaia để chứng giám.
Ở vùng Dodone, Tây Bắc Hy Lạp, sau này người ta coi Gaia như là
vợ của Zeus, đẩy lùi hình ảnh Dioné, Héra, Déméter xuống vị trí thứ yếu.
***
Nữ thần Đêm tối-Nyx sinh ra rất nhiều vị thần tai hại cho thế gian và
loài người. Đó là những nữ thần Kères có đôi cánh đen, chân có móng sắc
nhọn, khoác một tấm áo lúc nào cũng thấm ướt máu người. Các nữ thần
