khu vực trải khắp 11 tới 12 triệu dặm vuông liên tiếp, bằng diện tích
châu Phi và lớn hơn nhiều Bắc Mỹ – bao gồm Hoa Kỳ, Canada,
Mexico, Trung Mỹ và vùng đảo Caribe hợp lại. Nó trải từ lãnh
nguyên Siberia tuyết phủ tới đồng bằng nhiệt đới Ấn Độ, từ cánh
đồng lúa gạo Việt Nam tới cánh đồng lúa mì Hungary, từ bán đảo
Triều Tiên tới bán đảo Balkan. Phần lớn con người ngày nay sống ở
các nước từng bị quân Mông Cổ xâm chiếm; trên bản đồ hiện đại,
cuộc chinh phạt của Thành Cát Tư Hãn bao gồm ba mươi quốc gia
với hơn ba tỉ dân. Khía cạnh bất ngờ nhất của thành tựu này là toàn
bộ bộ lạc Mông Cổ dưới trướng ông chỉ vỏn vẹn khoảng một triệu
người, ít hơn số nhân công của nhiều công ty ngày nay. Từ một triệu
người này, ông tuyển ra không tới mười vạn lính – dễ dàng chứa
được trong các sân vận động lớn của thời hiện đại.
Nói theo kiểu Mỹ, thành tựu của Thành Cát Tư Hãn có thể hiểu
theo cách là nước Mỹ, thay vì được sáng lập bởi một nhóm thương
nhân có học và chủ đồn điền giàu có, thì lại là do một tên nô lệ
không biết chữ, chỉ nhờ nhân cách, sức lôi cuốn, và quyết tâm, đã
giải phóng Hoa Kỳ khỏi sự cai trị của ngoại bang, đoàn kết dân
chúng, tạo ra bảng chữ cái, viết hiến pháp, đề ra tự do tôn giáo toàn
diện, sáng tạo ra hệ thống chiến tranh kiểu mới, đưa quân đội hành
quân từ Canada tới Brazil, và mở đường thông thương trong một
khu vực thương mại tự do xuyên suốt nhiều châu lục. Trên mọi cấp
độ và từ mọi phương diện, quy mô và phạm vi của những thành tựu
của Thành Cát Tư Hãn thách thức các giới hạn của trí tưởng tượng
và mọi phương pháp lý giải hàn lâm.
