THANH CUNG MƯỜI BA TRIỀU - Trang 948

quyền quyết định" bèn bảo triều đình Trung Quốc không có thực tâm, hơn
nữa còn coi thường họ, tức tốc huy động chiến thuyền từ Bạch Hà xông vào
cửa bể Đại Cô, chiếm luôn pháo đài ở đây chẳng mất một chút sức lực nào!
Hàm Phong hoàng đế không còn cách nào khác, đành sai hai viên khâm sai
đại thần có toàn quyền quyết định là Quế Lương và Hoa Sa tới nghị hoà với
bọn chúng.
Lần này những điều khoản đề ra của bọn ngoại quốc còn nhiều, còn nặng
hơn nữa. Chỉ riêng nước Anh đã đề ra tới năm mươi sáu điều khoản, trong
đó có ba điều khoản nặng nhất:
1. Điều thứ nhất: ngoài năm cửa biển thông thương trước là Thượng Hải,
Ninh Ba v.v… ra, còn phải mở thêm các cửa biển Ngưu Trong, Đăng Châu,
Đài Loan, Hồ Châu, Quỳnh Châu; và suốt một dải Tràng Giang, từ Hán
Khẩu tới Hải Châu, buộc phải dành cho họ ba nơi tuỳ ý lựa chọn để cho
thuyền bè ngoại quốc qua lại bốc hàng buôn bán.
2. Điều khoản thứ nhì: người Tây phương được quyền cư ngụ lâu dài tại
Bắc Kinh.
3. Điều khoản thứ ba: bồi thường hai trăm vạn lạng tổn thất hư hại về tàu
bè, và hai trăm vạn lạng quân phí. Bồi thường xong, lúc đó mới trả thành
Quảng Châu lại cho Trung Quốc.
Ngoài ba điều khoản này, người Anh còn đề ra nào là sửa đổi các sắc thuế,
nào là cho phép các cố đạo vào truyền đạo Thiên Chúa.
Nước Pháp cũng đề ra bốn mươi hai điều khoản riêng của họ, và đòi bồi
thường một trăm vạn lạng chiến phí.
Hai viên khâm sai đại thần tuy nói có toàn quyền quyết định, nhưng thấy
vấn đề quá nghiêm trọng, không dám tự chuyên, vội thỉnh lệnh ở triều đình.
Hàm Phong hoàng đế lúc này không được khỏe lắm, thường hay bị bệnh,
quả thực không còn hơi sức nhiều để đối phó mãi với bọn ngoại quốc tham
lam này. Thế là ngài truyền dụ cho hai viên khâm sai đồng ý hết mọi khoản
yêu cầu. Ngài cũng truyền lệnh cho họ cùng viên tổng đốc Lưỡng Giang là
Hà Quế Thanh phải đích thân tra xét xem cửa biển nào nên cho thông
thương và định lại các sắc thuế.
Bọn ngoại quốc thoả mãn hoàn toàn, hể hả ăn mừng, trước sau lần lượt rút