2
Giả sử cháu mà lớn lên ở Piter thì cháu sẽ phải biết sợ khu Chữ Thập
vết nhơ tăm tối bằng gạch đỏ trên bờ sông Neva, một nhà kho tàn bạo, lúc
nhúc những kẻ lầm đường lạc lối. Sáu nghìn tù nhân sống ở đó trong thời
bình. Ta ngờ là đến tháng Một chỉ còn quãng một nghìn. Hàng trăm người
bị giam vì những tội vặt được thả vào các đơn vị Hồng quân, thả vào cối
xay thịt Chiến tranh Sấm sét
của quân Đức. Hàng trăm người nữa chết
đói trong các xà lim. Mỗi ngày lính gác lại kéo những bộ xương bọc da ra
khỏi khu Chữ Thập vứt lên những xe trượt tuyết chất đống tám lớp xác
người.
Khi ta còn bé, chính sự im lặng của nhà tù đó mới là điều khiến ta sợ
nhất. Người ta bước qua chắc mẩm sẽ nghe thấy tiếng gào thét của những
kẻ bặm trợn hoặc tiếng la ó của một trận ẩu đả, nhưng không một tiếng
động nào thoát ra khỏi những bức tường dày, như thể các tù nhân bên trong
phần lớn đang chờ bị đưa ra xét xử hoặc một chuyến đi đến các trại cải tạo
lao động hay một viên đạn vào đầu - tự cắt lưỡi để phản đổi số phận của
mình. Nơi đó là một pháo đài ngược, được thiết kế để giữ quân thù ở bên
trong, và tất cả mọi thằng nhóc ở Leningrad đều từng nghe câu này cả trăm
lần: “Mày mà cứ như thế thì sớm muộn gì cũng vào khu Chữ Thập."
Ta chỉ vừa thoáng thấy xà lim của mình thì lính gác đã thúc ta vào trong,
những chiếc đèn của họ rọi hắt vào những bức tường đã sần sùi, một xà lim
rộng hai mét dài bốn mét, với những chiếc giường tầng cho bốn người và
tất cả đều trống trơn. Ta nhẹ cả người vì điều đó, ta không muốn chia sẻ
bóng tối với một người xa lạ có những đốt ngón tay xăm trổ, nhưng sau
một lúc - nhiều phút? nhiều giờ? - sự im lặng tăm tối bắt đầu trở nên rõ rệt,
một thứ có thể len lỏi vào trong phổi và dìm người ta chết đuối.
