Bụi mù cao mà nhọn, đó là giặc đi xe tới;
Lời nói mạnh mẽ mà lại đánh ngựa đi, đó là giặc muốn lui;
Lời nói tự khiêm, tự hạ mà chuẩn bị ráo riết, đó là giặc muốn tiến tới;
Nửa tới, nửa lui, đó là giặc muốn dẫn dụ bên ta;
Chống gậy mà đi, đó là giặc bị nạn đói;
Thấy lợi mà không đến, đó là giặc mệt nhọc;
Chim quây quần đến, như thế ở đó không có gì;
Ban đêm mà la ó, đó là giặc sợ hãi;
Quân lính náo động, đó là tướng không được tôn trọng;
Cờ xí lay động, đó là giặc rối loạn;
Lại sĩ giận dữ, đó là giặc mỏi chán;
Thưởng nhiều lần, đó là giặc cùng quẫn;
Chỉ nghĩ đến sự trừng phạt, đó là giặc bị khốn đốn;
Trước mạnh bạo rồi sau kiêng sợ quần chúng, đó là giặc không tinh nhuệ;
Đến giao phó rồi từ biệt, đó là giặc muốn nghỉ ngơi;
Tặng biếu nhiều mà lời ngọt ngào, đó là giặc muốn dẫn dụ bên ta đó.
XXXXV TÌNH CẢNH(1) CỦA TƯỚNG SÚY
Pháp làm tướng là:
Giếng của quân chưa múc nước lên, thì tướng không được kêu khát;
Cơm trong quân chưa thổi nấu, thì tướng không được kêu đói;
Lửa trong quân chưa nhen nhúm, thì tướng không được kêu lạnh;
Màn của quân chưa giăng, thì tướng không được kêu nóng;
Hè không phẩy quạt, đông không mặc áo dạ;
Mưa không trương lọng, tình cảnh của tướng súy phải giống như quân lính
hết thảy.
_______________________________
Trong chính văn, chữ “tình” có nghĩa là tình cảnh vật chất.
XXXXVI UY LỆNH