thành" là nghĩa gì?"
Lí Tĩnh đáp: “Tình thương đặt trước, cái uy đặt sau, không thể trái lại được.
Nếu dùng uy trước rồi mới tới thương sau thì không có ích gì cho công việc.
Sách Thượng Thư muốn cảnh giác về sau này chứ không phải để mưu sự lúc
đầu. Nên cách trị quân của Tôn Tử muôn đời không thể đổi được”.
Thái Tông hỏi: "Lúc khanh dẹp xong giặc Tiêu Tiễn, chư tướng đã muốn lấy
tai sản ngụy để thưởng cho binh sĩ, nhưng khanh không nghe, nói răng Khoái
Thông không bị nhà Hán phanh thây mà sau đó cả Giang Hán đều quy thuận.
Do đó, trẫm nghĩ đến cổ nhân có nói rằng: "Văn có thể khiến dân quy thuận;
Võ có thể uy hiếp địch quân; ý có phải lời khanh nói chăng?"
Lí Tĩnh đáp: "Khi vua Quang Vũ bình định giặc Xích Mi, vào trong dinh
địch tra xét, giặc đáp rằng: "Tiêu Vương đã đặt tấm lòng trung nghĩa vào trong
lòng người". Do đó, ta biết được lòng người vốn không phải là độc ác, vậy mà
không suy tính kỹ càng được sao?
Khi thần chinh phục xứ Đột Quyết cầm quân Phiên, Hán, xuất trại nghìn
dặm, chưa từng đốn ngã một cây dương, hay chém giết một người dân vô tội,
cũng vì muốn chứng tỏ tấm lòng thành thật, giữ sư công bình mà thôi.
Bệ hạ quá thương nên cất nhắc thần lên chức vị cao sang, chứ thần đâu đám
nhận hai câu văn võ".
Thái Tông hỏi: "Xưa Đường Kiệm đi sứ ở Đột Quyết, khanh nhân đó mà
đánh bại họ. Người ta cho rằng khanh dùng Kiệm làm kẻ tử gián, cho đến nay
trẫm vẫn còn nghi ngờ không hiểu ra sao?"
Lí Tĩnh bái phục mà rằng: "Thần với Kiệm vốn cùng thờ chung một vua. Vì
đoán biết lời nói của Kiệm sẽ không thể khuât phục được địch, nên thần nhân
đó tung quân đánh thẳng vào nước họ. Đấy là vì muốn trừ được cái ác lớn mà
bỏ chuyện nghĩa nhỏ.
Thiên hạ cho rằng thần dùng tử gián, thật ra không phải là thần muôn như
vậy, vì theo thiên dụng gián của Tôn Tử thì là hạ sách hơn cả.
Thần đã từng chú luận ở đoạn chót rằng: "Nước có thể chở thuyền, nhưng
nước có thể làm đắm thuyền, hoặc dùng gián điệp mà thành công, hoặc vì dùng
gián điệp mà thất bại".
Như vậy kết tóc để thờ vua, đứng giữa triều đình nghiêm sắc mặt mà nói
rằng: “Trung để tròn khí tiết, tín để vẹn lòng thành” thì tuy có kế hay, làm sao
