Phục binh không phải chỉ nạp ở chỗ sơn cốc thảo mộc mới gọi là phục. Lúc
chính thì như núi, lúc kì như sấm sét. Tuy đối diện nhau cũng không thể biết
được là kì chính của ta ở đâu. Như thế thì làm gì có hình dạng”.
Thái Tông hỏi: "Tứ thú trận lấy thương, vũ, chuý, giác, tượng trưng cho đạo
là gì?"
Lí Tĩnh đáp: "Là đạo quỷ trá”.
Thái Tông hỏi: "Có thể bỏ đi không?"
Lí Tĩnh đáp: "Giữ cũng được mà bỏ cũng được. Nếu bỏ mà không dùng thì
càng thêm quỷ trá”.
Thái Tông hỏi: "Tại sao vậy?"
Lí Tĩnh đáp; "Mượn trận Tứ thú, và hiệu là thiên, địa, phong, vân phối hợp
với thượng kim, vũ thủy, truỷ hoả, giác mộc, đấy là cái đạo quỷ trá của các
binh gia từ thuở xưa. Nếu giữ lại thì cũng không thêm phần quỷ trá, mà bỏ đi
thì làm sao áp dụng cái thuật sai khiến người tham, người ngu được?"
Thái Tông suy nghĩ hồi lâu rồi nói: "Khanh nên giữ kín, đừng tiết lộ ra
ngoài".
Thái Tông hỏi: "Hình phạt nghiêm khắc khiến dân sợ ta chứ không sợ địch,
nên trẫm rất lấy làm nghi ngờ. Xưa vua Quang Vũ lấy quân ít mà chống với
trăm vạn binh mã của Vương Mãng. Nếu không dùng binh pháp thì do đâu mà
được như thế?"
Lí Tĩnh đáp: "Việc thắng bại của binh gia có nhiều trường hợp khác nhau,
không thể chỉ lấy một việc mà suy luận. Như Trần Thắng, Ngô Quảng đánh bại
quân Tần, đâu phải vì hình phạt hơn Tần?"
Vua Quang Vũ khởi binh là hợp với lòng dân đang oán hận Vương Mãng,
lại thêm Vương Tầm, Vương Ấp không thông binh pháp, chỉ cậy có quân
đông, nên tự mình phải thua.
Tôn Tử có nói rằng: “Binh sĩ chưa gắn bó mà phạt thì chúng không phục, đã
thân cận mà không phạt thì không thể dùng". Ý nói người làm tướng trước phải
có sự thương mến của binh sĩ, rồi sau mới có thể nghiêm hình.
Nếu tình thương chưa đậm đà mà áp dụng luật pháp nghiêm ngặt thì ít khi
làm cho nên sự việc”.
Thái Tông hỏi: "Sách Thượng thư có nói: "Cái uy khắc phục được tình
thương thì làm nên việc. Tình thương chế ngự được cái uy thì công không
