người chia thành 5 phương và đặt trong 4 chỗ, gọi là trận trong trận.
Khi Võ Vương phạt Trụ, mỗi cánh quân Hổ Bôn có 30.000 người, mỗi trận
6.000 cộng lại là 30.000 quân. Đấy là phép chia đất của Thái Công”.
Thái Tông hỏi: “Lục Hoa trận của khanh chia đất như thế nào?”
Lí Tĩnh đáp: “Đại thể chia đất vuông thành 1.200 bộ. Lục trận có nghĩa là
mỗi phần chiếm 400 bộ đất vuông, chia ra hai khu vực Đông Tây, 1.200 bộ đất
trống làm chỗ để tập trận.
Thần thường dạy 30.000 quân, mỗi trận 5.000 người, lấy một trận làm
doanh, 5 trận làm thành hình vuông, tròn, cong, thẳng, nhọn, mỗi trận có 5
cách biến đổi, tất cả có 25 cách biến đổi".
Thái Tông hỏi: "Ngũ hành trận là thế nào?"
Lí Tĩnh đáp: "Vốn do 5 phương sắc mà đặt ra tên đó, còn vuông, tròn, cong,
thẳng, nhọn là tuỳ theo địa hình mà bày trận. Nếu quân không tập quen 5 cách
này thì làm sao có thể đánh địch".
Việc binh là đạo quỷ trá, nên đặt tên là ngũ hành, ý muôn nói dùng thuật số
tương sinh, tương khắc thực ra binh hình cũng như nước, theo thế đất mà tạo ra
như dòng nước chảy. Đấy là ý chính của nó vậy".
Thái Tông hỏi: "Tẩn Mẫu phương viên phục binh pháp đã có từ xưa rồi, có
phải không".
Lí Tĩnh đáp: "Phép Tẩn Mẫu là do tục truyền, thực ra chỉ có nghĩa âm dương
mà thôi.
'Thần xem Phạm Lãi có nói rằng: "Sau thì dùng âm. Trước thì dùng dương,
làm cho hết cái tiết dương của địch, làm cho thịnh cái tiết âm của ta, rồi chiếm
lấy. Đấy là sư huyền diệu về âm đương của các binh gia.
Phạm Lãi lại nói rằng: "Đặt bên phải làm tẩn bên trái làm mẫu, sớm tối đổi
thay để thuận theo đạo trời". Như thế thì trái, phải, sớm, tối, khi lâm thời
không giống nhau là do ở chỗ biến hóa của kì chính vậy.
Trái phải là âm dương của người, sớm tối là âm dương của trời, kì chính là
sự tương biến giữa trời và người. Nếu cứ giữ nguyên âm dương mà không biến
đổi thì âm dương đều trở thành vô dụng, chỉ còn cái hình tẩn mẫu mà thôi.
Cho nên khéo bày hình thể là lấy kì tỏ ra cho địch biết, nhưng không phải là
chính của ta, mà thắng được địch là lấy chính đánh địch, nhưng không phải là
kì của ta. Như thế gọi là kì chính tương biến.
