cổ vừa rời khỏi Thăng-long được một quãng, thì bị quân phục kích của Trần
Quốc Tuấn đổ ra chặn đánh và tiêu diệt. Được tin Chương-dương bị hạ, viện
binh bị diệt, Thoát Hoan hoảng sợ, vội cùng với bọn A-thích mang quân
Mông-cổ vượt sông Hồng chạy sang các căn cứ quân Mông-cổ ở miến đất là
tỉnh Hà-bắc ngày nay.
Sau khi đại thắng ở Chương-dương, và đuổi Thoát Hoan ra khỏi Thăng-
long, Trần Quốc Tuấn mang quân quay lại tiêu diệt lộ quân của Toa-đô ở Tây-
kết, và đến cuối tháng Năm năm Ất dậu (1285), quân Trần lại đại thắng ở Tây-
kết, nguyên soái Toa-đô bị chém đầu ngay tại trận, Ô-mã-nhi sợ hãi phải chạy
vào Thanh-hóa. Quân Trần thừa thắng truy kích, bắt sống được mấy vạn quân
Mông-cổ.
Các trận thắng trên buộc Thoát Hoan và toàn bộ quân Mông-cổ phải rút lui.
Nhưng trên đường rút về Trung-quốc quân Mông-cổ bị quân đội của Trần
Quốc Tuấn phục kích, và bị chết rất nhiều. Thoát Hoan phải chui vào một cái
thùng đồng mới trốn được về Trung-quốc.
Năm Đinh hợi (1287) quân Mông-cổ do Thoát Hoan chỉ huy lại xâm lược
nước Đại Việt lần thứ ba. Vua Trần Nhân tôn hỏi ý kiến Trần Quốc Tuấn, Quốc
Tuấn tuyên bố: “Bây giờ quân ta đã quen chiến đấu, quân giặc từ xa đến mỏi
mệt, và chúng còn đang khiếp sợ về những trận thua trước, mất cả nhuệ khí...
Năm nay đánh giặc có phần dễ hơn trước”.
Đầu năm Đinh hợi (1287), quân Mông-cổ dưới quyền chỉ huy của Thoát
Hoan, do hai đường thủy và bộ kéo vào xâm lược nước Đại Việt. Trần Quốc
Tuấn lại ra lệnh cho quân đội rút lui chiến lược. Quân Mông-cổ lại chiếm được
Chi-lăng, Khả-ly, Chí-linh, Vạn-kiếp, Tam-đái-giang (Việt-trì), Thăng-long...
quân đội nhà Trần lại đóng rải rác ở nhiều nơi, nhân dân lại làm vườn không
nhà trống. Trần Quốc Tuấn lại cho quân du kích ngày đêm quấy rối các vị trí
của quân Mông-cổ. Quân Mông-cổ bị hãm vào cảnh thiếu lương thực. Ngày
đêm chúng chỉ còn việc cố thủ các vị trí để chờ các đoàn thuyền lương do
Trương Văn Hổ có trách nhiệm mang đến cho chúng. Nhưng đoàn thuyền
lương của Trương Văn Hổ đã bị Trần Khánh Dư phá sạch ở Vân-đồn... Được
tin đoàn thuyền lương bị phá, Thoát Hoan lại quyết định cho toàn bộ quân
Mông-cổ theo hai đường thủy bộ rút lui về Trung-quốc. Trần Quốc Tuấn đã dự
đoán nước cờ đó của Thoát Hoan, và ông đã cho quân đi bố trí phục kích tại
