QUYỂN I
I –
Thiên tượng (Hình tượng của trời) (1)
Sách Võ bị chí (2): Gặp khi đất trời mịt mờ tối tăm, gió thổi cát mù, cờ xí
không cắm được, chiên trống không nghe được thì không nên ra quân. Nếu có
quân giặc nhân khi tối tăm mà đem kỵ binh mạnh đến đánh, ta phải ra lệnh,
nhắc đi nhắc lại, ước thúc ba quân, Bền giữ đinh trận, không được rối động, chỉ
lấy lá chắn để đỡ tên đạn, dùng cung khỏe, nỏ cứng, cứ ngồi mà bắn, chờ khi
quân định trễ tràng thì đem quân nhanh mạnh, nhân lúc rối loạn không ngờ,
ngầm cho hậu quân đón chặn con đường yếu hại địch dùng mà tới để đánh thì
có thể bắt được ngay.
Gặp khi trời đất gió mưa đen tối mịt mờ bốn bể, thì không nên tiến quân,
không nên hành dinh, cứ bền giữ dinh trại, phòng quân sỹ sinh biến và phòng
giặc ngoài đến đánh.
(1): Chương này phần nhiều nói đến những điều hoang đường mê tín về
thiên văn xưa, chúng tôi bỏ không dịch, chỉ dịch một mục trích ở sách Võ Bị
Chí chép về thời tiết mà thôi.
(2): Võ bị chí: Tác phẩm của Mao Nguyên Nghi đời Minh, 19 quyển. Xem
Võ bị chế thắng chí, quyển 6, chương “Thẩm thời”
Gặp khi gió to mưa lớn, rét lớn, nắng lớn, không nên cho quân đi đánh, phải
nên vỗ về quân sỹ mà bền giữ dinh trại. Tất nhiên giặc cũng chẳng ra quân.
Nếu quân ta đi đường thình lình thấy giặc, thì nên gấp đóng dinh trại, đợi cho
nó ngày chiều thế kém mà dùng kế sách khác. Sách Tam lược nói: Xét tính
thiên thời, rình chỗ sơ hở.
Gặp khi tuyết lớn bay mù, trong khoảng trăm bước mà chẳng trông thấy
người ngựa, địch hay đặt quân kỳ (1) quân phục ở nơi đường hiểm để đánh vào
chỗ ta không ngờ. Nếu ta cho tướng nhỏ ra ứng đối thì nó giả thua chạy, mong
ta đuổi đánh, để dẫn ta vào chỗ phục binh. Nếu ta thấy cơ trời như thế, thì nên
sớm sai 5,7 viên tướng nhỏ, vài mươi đội kỵ giỏi, chờ giặc từ tả hữu trước sau
đem quân đến nhử ta, nếu giặc dùng quân kỵ giỏi để xung đột quân ta, thì ta
