cho ngay hai viên tướng ra sau quân, bàn định thăm dò, cho quân và ngựa đi
quanh quất tìm xét, liệu tính đường về của giặc, rồi nhắm các nơi hiểm ải, dò
thăm xem có phục binh hay không, nếu có thì nên chia binh ra làm hai ba nơi
thay đổi nhau mà đánh, như thế thì chúng phải thua chạy, mà kẻ đến đánh ta
trước kia đầu đuôi không thấy được nhau. Quân ta đã đuổi quân phục của địch,
dùng binh giỏi lộn lại làm quân đón triệt, thì bọn giặc đến để đánh ta đó không
biết quân phục ở chỗ kia hiện đã tan chạy. Vả quân ta đã sai kỵ binh giỏi đến,
một đạo tiến, một đạo lùi, thay đổi nhau đuổi đánh, chờ khi nó vào nơi có quân
phục của ta thì đầu đuôi cùng ứng, có thể bắt gọn cả quân. Đấy là nói đại khái,
chứ hoàn toàn là phải biến…
(1): Quân lẻ để đánh thình lình
....thông ở lúc lâm thời, để đối phó trong lúc hoãn cấp. Còn như người Khiết
đơn thì không thế. Thấy có tuyết lớn thổi mù thì cung cứng, ngựa mạnh, người
khỏe họ coi là thường không việc gì mà cứ đi săn bắn, huống chi trong lúc hai
quân đánh nhau thì ta nhân đó mà thắng sao được? Họ ở phía Tam Quan (1),
phía bắc Đại Hà (2), trong khoảng Tức ký (3), đất phẳng như đá mài, quân lính
tiện được đường rộng, sau khi tuyết lớn, họ biết rằng quân bộ của ta khó tiến,
họ bèn dùng mưu lạ, đặt nhiều kỵ giỏi ở trước sau tả hữu dinh lũy của ta, khêu
nhử quân ta, hoặc dùng kỵ giỏi đi đi lại lại xông đánh quân ta, hòng quân ta ra
thì chia quân tản ra bốn phía để đầu đuôi đánh lại, một mặt đánh dinh trại ta,
một mặt chặn lương thảo ta, khiến cho quân ta đầu đuôi không cứu được nhau.
Như thế thì quân ta bền giữ chẳng đi, đợi cho quân họ xông lại thì ta mới dùng
cung khỏe, nỏ cứng và nỏ bàn (4), một cái trên, một cái dưới mà bắn ra. Giặc
đã mất thế thì không còn ý chí chiến đấu nữa. Có thể bắt gọn cả quân. Gặp cơn
gió to, thổi bay bụi cát, không nên tiến binh đi đánh. Như đương ở giữa đường
thì nên dừng chân mà tìm nơi thuận tiện yên nghỉ. Như đường trước gặp quân
phục đón chặn, hay có trận lớn, thì đó là cái điểm trời chưa thuận vậy. Như gặp
lúc đương ở dinh dã thì nên ra lệnh dặn đi dặn lại ba quân bền giữ doanh trại,
phòng quân giặc nhân gió thuận mà đến để dò hoặc cướp, xông đánh trại ta.
Như lúc trận quân vừa mới bố trí mà thấy có gió thì cũng không nên đánh, phải
bền giữ. Khi hành quân ở đường hay đương ở dinh mà gặp có gió to mưa to,
tuyết lớn mù lớn, mờ tối không thể tiến quân để đánh, thì nên vỗ về quân sĩ, cố
giữ là hơn.
