Sách Võ kinh: Thiên văn 2 người, giữ việc xem sao và xem lịch, xem gió,
chọn ngày giờ, xét tai dị; địa lợi 2 người, tra xét hình thế lợi hại, xa gần, khó
dễ; binh pháp 2 người, giảng bàn binh pháp, luyện tập quân sự; thư toán 4
người, biên ghi lương thực, quân số khí giới; y sĩ 2 người, điều trị cho quan và
quân; du sĩ 5 người, phòng làm gián điệp tuần thám; từ trát 4 người, để thảo
giấy tờ và việt chương tấu.
Sách Kinh thế: Sẵn quân mười vạn, nếu không có vài nghìn tử sĩ xông pha
vào nơi hung hiểm thì không thề dùng kỳ
1
được. Hành quân đi nghìn dặm, nếu
không có vài lũ gián điệp xuất qủy nhập thần thì cũng không thể dùng kỳ được.
Ta xem những nhà chuyên dùng kỳ, có người mưu sẵn đã thành mà lâm trận thì
thua. Há chẳng phải là tử sĩ thì chỉ giúp tướng cao sang
2
, gián điệp chỉ là do
trưởng công bằng sao! Động bằng ơn, kết bằng nghĩa, còn sợ không được,
huống chi tướng không có chuyên quyền, mà lương không có để dùng lúc bất
thần; trong hội đầu cơ, chớp mắt không kịp, tuy muốn dùng kỳ, nhưng không
biết tự đâu mà dùng được.
Nhà vua có chân tay tai mắt; đại tướng có lông cánh tán tương, cho nên quân
đội dùng nhân tài, cũng ngang với triều đình. Có trí sĩ như tham mưu, hay tán
hoạch, hay mưu lược, chủ dùng ở nơi màn trướng mà quyết định việc quân cơ,
động có việc gì là hỏi; có dũng sĩ như kiêu tướng, hay kiện tướng, hay mãnh
tướng, chủ việc quyết chiến để xung đột, dẫn quân tiến lên; có thân sĩ, như
tướng riêng, như tướng cầm tay, như tướng nanh vuốt, chủ việc hộ vệ tả hữu,
để mà tuyên lệnh và cầm nắm binh cơ; có thức sĩ, hiểu thế trận, biết biến hóa,
xem khí tượng, nghiệm gió mưa, hiểu hết thế đất, rõ tình hình địch, xem xét
những điều nhỏ nhặt, giữ việc tiến chỉ của cả quân; có văn sĩ biết suốt xưa nay,
hiểu thấu nguồn gốc, giữ nghi tiết, rộng bàn bạc, thảo hịch viết sớ, sửa soạn từ
chương; có thuật sĩ tính về thời nhật, xét lẽ âm dương, xem bói toán, giữ đi về,
luyện mồi thuốc độc, khiến việc quyền nghi nên chăng, lợi mình hại giặc; có số
sĩ, biết vận nước, đón cơ hội, nhằm đánh úp đặt phục, tính lương cỏ, chép vật
dùng, ghi công trạng, giữ sổ quân, biên hết tài năng, tính sổ nhiều ít; có kỹ sĩ
như kiếm khách, đâm tử sĩ, khinh trộm cắp, úp thuyết khách, xét gián điệp,
khiến ra vào đồn địch, xem cơ mà đặt mưu; có nghệ sĩ, sáng chế đồ dùng, quy
hoạch ngòi hồ, sửa đồ xấu hỏng, chế vật mới lạ, đảo lớn nhỏ, rút xa gần, đổi
trên dưới, lật nặng nhẹ, theo phép cổ, soạn sách mới, trang bị binh vật, để chu
