sau. - Võ vương hỏi: Thí dụ bây giờ ta không có gò đống, không có chỗ hiểm
trở, mà quân địch đến đánh, thì làm thế nào? - Thái công thưa: Sai quân sĩ ta
làm mộc mã
4
và chông tật lê
5
, đặt đội ngũ trâu ngựa, làm thành bốn trận võ
xung; trông quân xa kỵ của địch sắp đến thì đều đặt chông, đào đất quanh ở
sau, rộng sâu 5 thước, gọi tên là mệnh lung
6
. Người thì cầm mộc mã mà tiến
bước, dàn ra làm lũy, mà trước sau thì dựng thành đồn; quân giỏi nỏ mạnh
phòng bị hai bên tả hữu, rồi sau ra lệnh cho ba quân đều đánh mau mà đừng trễ
nải. Võ vương khen phải.
_______________________________________
1.
Phần Lục thao.
2.
Giặc sét.
3.
Trận ô vân: nghĩa là quạ bay tan, mây hợp lại biến hóa vô cùng.
4.
Cũng gọi là cự mã mộc, tức cản gỗ giống hình con ngựa để chống ngựa.
5.
Chông tật lê là thứ chông sắt hình như quả tật lê có gai bốn phía.
6.
Cái lồng trí mạng.
*
* *
Phàm việc binh là cái cửa chết, không thể đem cái lòng tham sống mà xử trí
được. Có bụng muốn tự giữ trọn thì hẳn phải mất; có kế muốn lui nghỉ thì hẳn
bị phá; muốn giữ vẹn vợ con, vợ con tất bị bắt; muốn giữ vẹn nhà cửa, nhà cửa
tất bị diệt. Người khéo dùng binh, chỉ có tiến mà không có lui, tuy lui là để
giúp cho tiến; có trước mà không có sau, tuy sau là để giúp cho trước; có
chóng mà không có chậm, tuy chậm là để giúp cho chóng; có đánh mà không
có giữ, tuy giữ là để giúp cho đánh; có toàn mà không có nửa, tuy nửa là để
giúp cho toàn.
Đánh mà khó thắng thì chống; đánh mà tĩnh dục
1
để chống. Dựa thành để
chống, mà cái chỗ cậy không phải là thành; vững vách để chống, mà cái chỗ
cậy không phải là vách; giữ núi để chống, cách sông để chống, mà cái chỗ cậy
không phải là núi và sông. Phải nghĩ là có thể yên có thể nguy, có thể tạm có
thể lâu. Tĩnh thì mưu, động thì có lợi. Cách chống đánh có mấy trăm mối; khi
nhiều khi ít, khi hợp khi nhân, khi tiến khi gặp; khi xông mà đập, khi nhân mà
đánh, khi lần lượt, khi bám sát, khi hoãn, khi chóng, khi lớn, khi nhỏ, khi lâu,
khi tạm, khi đuổi, khi chống, khi nối, khi chẹt, đều phải hợp hòa với phép.
