_______________________________________
1.
Chữ hán, nghĩa là lặng sạch ham muốn. Liên hệ với chữ “tĩnh thì mưu” ở
dưới, có lẽ nghĩa là yên lặng trù mưu mà chống.
*
* *
Thay đổi (canh).
Việc võ không nên nhàn. Quân đóng liền trong cõi, đánh luôn không nghỉ,
thế mà muốn cho quân không mỏi mệt được sao? Duy có một cách là thay đổi
thôi. Ta đánh một lần mà người ứng mấy lần thì người nhàn mà thành nhọc;
người đánh mấy lần mà ta mấy lần nghỉ thì ta đảo nhọc thành nhàn. Nhàn thì
có thể làm được việc; nhọc thì có thể thua. Không đem hết sức của cả quân
cung cho việc đánh, thì thua có thể không lo, mà đánh thì cũng không rối.
*
* *
Nếu ta đi cướp dinh giặc, lặng lặng kín kín, ngậm tăm lẻn đi, đến cách dinh
giặc một nửa dặm đất thì ta mới đánh, đồng tiếng la to, nhưng không nên vội
tiến, xem ở trong dinh, hoặc kêu rối rít, hoặc chạy tứ tung, thì ta thừa thế đánh
tới, có thể thu toàn thắng. Nếu thấy nó im lặng không động, lâu không có hơi
tiếng gì, đó hẳn là có phòng bị, quyết không thể tiến lên trước được, tức phải
kết trận mà lui chóng, không nên khinh thường.
Phàm khi chặn định, tất trước phải để đất dư; binh có đất dư để khỏi vội
vàng khi lâm sự. Khi hai quân đã cử binh, thì cố nhiên ứng theo đại thế mà đều
lên. Nhưng đội ở mặt trước phải cho thưa đều, mặt sau thời lưu lại 5, 7 đội
chỉnh tề để chờ, một là có thể giúp uy cho đội trước, một là có thể thay phiên
mà lần lượt ra đánh, một là ta có dự bị để tiếp ứng mà ra quân kỳ. Nếu nhất
khái cử cả tới trước thì không khỏi có sự xô đẩy mà trở thành vướng tay, lại
không có thể trong ngoài nương nhau mà ra quân kỳ được. Đó là bí pháp làm
cơ vậy, tướng sĩ các người đều nên nhớ kỹ.
*
* *
Sách Tôn tử:
Cho nên việc binh nghe vụng mà chóng, chứ chưa từng thấy khéo mà lâu.
Việc binh kéo dài mà lợi nước, chưa từng có vậy. Cho nên không biết hết cái
