bốn bề có núi, có thể đánh đường đến của giặc, thì trước hết theo thế núi chia
đường mà tiến. Nếu quân giặc phân đội mà lại; thì tự có thể hai bên đối đầu
nhau; nếu giặc chưa thành đội mà đến, thì ta nhân nó không phòng bị, bốn mặt
đánh lại thì có thể khiến sở đoản của giặc đều hóa làm sở trường của ta. Lại trừ
việc chia đường ra, đại tướng phải lên trên núi rất cao, đem binh tự vệ chia ra
làm mấy đội, mỗi đội giao cho một tướng giỏi, bày quân nghiêm chỉnh, xa
trông tình hình quân ta gặp giặc ở trên đường nào. Nếu như hàng ngũ thảnh
thơi, chí khí hăng hái, thì biết đường ấy ắt thắng. Hoặc thấy đường kia đi chạy
vội vàng, đội ngũ lộn xộn, thì biết đường ấy hẳn kém, tức thì sai tướng giỏi
dưới trướng đem quân giúp đỡ. Hoặc thấy đường ấy quân giặc bội hơn quân ta,
thì cũng sai đem quân đến giúp. Nhưng trong lúc chia đường đón giặc cũng
phải có phép mới được. Tỉ như quân ta vừa đến đầu núi mà giặc đã đến dưới
núi, thì ta giữ núi không xuống, đợi giặc lên đến nửa núi thì quân ta tức đem gỗ
đá lên núi lao xuống mà đánh, chẳng những quân trên núi đỡ sức, mà gỗ đá lăn
xuống làm bị thương nhiều. Nếu như giặc ở trên đầu núi mà quân ta đến dưới
núi thì ta giả làm cách nhát chạy, nhử giặc xuống nửa núi, quân ta giải ra mà
gấp lên núi để đánh. Quân ta nhát chạy, một là tránh được chỗ khe núi, khỏi bị
đá gỗ lao xuống, hai là nhử cho giặc mất chỗ hiểm và không có gỗ đá để đánh.
Nếu quân bắn súng của giặc chưa sẵn bùi nhùi thì lại không thể bắn được một
tiếng súng nào.
Phép đánh trận ở núi hang. Phải khéo đặt quân phục, đánh mạnh thì có
lợi. Những người nhanh chân thì lấn lên chỗ cao, những quân cảm tử thì
đỡ ở đằng sau. Bày nỏ để xông đánh. Dùng chước cầm cự thì nó không tới
được mà ta cũng không đi được.
*
* *
Sách Bảo giám:
Phàm đánh nhau mà bên tả có núi chằm, bên hữu có gò đống, thì lên cao mà
đánh xuống thấp, ở nơi sống mà đánh nơi chết, đó là ở gò bằng mà đánh người.
Nếu tả hữu là gò núi hang khe chật hẹp mà gặp nhau với địch thì ta nổi trống
rầm núi, cờ xí tựa rừng, lên cao nhòm xa, người ngựa ra vào, đó là ở núi hang
mà đánh người.
