ngăn lại. Quân Phi cưỡi bè căng da trâu để che tên đạn, vác cây to đánh vào
thuyền giặc nát hết. Yêu cùng đường nhảy xuống nước chết. Quân còn lại đều
đầu hàng.
____________________________________
1.
Trích cả một thiên “Thủy chiến” của sách Hổ trướng khu cơ, gồm 9
chương, ở đây bỏ cả, xem ở sau.
2.
Ở tỉnh Trực-lệ.
3.
Ở tỉnh Sơn-đông.
4.
Dương Yêu: Xem chú ở trên - Nhạc Võ-mục là Nhạc Phi, thời Tống.
Thủy chiến thì sông lớn là đường trọng yếu. Đường sông thế không giống
nhau. Có khi thuyền rời bờ còn được nửa lợi. Có khi vừa thủy vừa lục đều tiến
mà có thể được toàn lợi. Đó là có thể lấy chu sư
1
mà tiến vậy. Chẹt lấy chỗ yếu
hại của giặc khiến nó không tiến được, đó là có thể dùng chu sư mà giữ vậy.
Đánh bằng thuyền thì thuyền lớn phải được thuyền nhỏ. Thuyền rộng lớn như
thành không phải sức người có thể lùa được, toàn nhờ thế gió. Thuyền địch hèn
nhỏ mà lại thì bị thuyền lớn thừa gió ép xuống, đó là đấu sức thuyền mà không
phải đấu sức người, đến đâu thắng đấy. Lại nói quân ta thuyền nhỏ, trông thấy
thuyền khác cao lớn như núi, lớn nhỏ không thể địch nổi, như thế không dùng
hỏa công không được. Sức thuyền bền mỏng không giống nhau, hai thuyền ở
biển, nếu xung kích nhau thì thuyền mỏng phải vỡ. Người làm tướng nên biết
sức thuyền mình và lượng tính thuyền giặc thì mới có thể đánh được.
Thuận gió đánh ngược gió. Phàm thủy chiến thì lợi ở hỏa công, mà trợ
hỏa thì có gió. Được gió thuận thì thắng, bị gió ngược thì bại. Như Ngô-
Việt vương Lưu sai con là Phó Quán đánh nước Ngô. Nước Ngô sai Bành
Ngạn-chương chống cự ở núi Lạng-sơn. Thuyền Ngô nhân gió mà tiến.
Phó Quán lánh đi cho qua, rồi sau đuổi theo. Quân Ngô quay thuyền lại
đánh. Phó Quán sai theo chiều gió tung tro bay mù làm cho quân Ngô
không mở mắt được, đến khi thuyền ghe sát nhau thì Quán sai rắc cát ở
thuyền mình mà vãi đậu sang thuyền Ngô. Đậu bị máu chảy thấm ướt,
người Ngô dẫm lên đều ngã dài. Quán nhân phóng lửa đốt, thuyền Ngô cả
thua.
Thuận dòng thắng ngược dòng. Như Thần Phúc nước Ngô từ Ngạc-
châu xuôi phía đông, Điền Quân
2
sai tướng là Vương Đàn và Uông Kiến
