QUYỂN IV.
I -
Đánh Thành
Đuổi giặc vào thành lũy, bức tới gần mà vây, qua mấy tuần mà không thay
đổi, đó không phải là thuật thắng giặc. Như ở trong vây mà giặc có quân ngựa
mạnh giỏi, binh khí bền sắc, lương cỏ đầy đủ, ngoài có quân viện có thể chờ,
thì nên đắp cồn đất, xẻ ngòi, cách vây trăm dặm(?) mở đường gián đạo, số
người đắp đào ấy không nên nhiều, tùy đất rộng hẹp mà dùng, chứa quân du
binh, chia từng bộ phận mà đi lại, cất nhắc, gặp cần kíp thì cứu ứng. Trong vây
mà quân giặc cùng thiếu lo liều chết để giữ nên lại sinh kế khác thì ta phục tinh
binh ở đường của giặc để chờ, ba mặt vòng vây thì quân sĩ nghiêm cẩn chuẩn
bị chống đánh, mở vây một mặt để chừa cho giặc một đường sống. Giặc không
chạy thì không đánh; giặc chạy thì cho quân phục nổi đánh khiến lòng nó
hoang mang. Như thế có thể thắng được. Thế cho nên cái phép vây giặc, không
nên lấy sự giữ chắc làm hay.
Binh pháp nói: Vây thành nên bỏ hở (một chỗ)
1
, là để cho giặc đem nhau
trốn ra mà đánh. Trong thuật dùng binh, đánh thành là kém nhất, bất đắc dĩ
mới phải làm
2
. Nay đem binh và công cụ đều tiến, địch phải sợ mà bền giữ.
Đánh quân viện đến bất thần, khiến địch lương hết quân mỏi, ngoài không
cướp bóc vào đâu, tiến thoái không đường, cũng không bằng lấy quân khinh kỵ
thẳng đến dưới thành, nó thấy binh bản bộ chưa đến, ý hẳn thư lòng, ta bày
quân gầy yếu để dụ nó ra mà đánh, gặp quân phục thì là bị bắt.
*
* *
Thành ở kề sông lớn, lâu dài bền chắc, chớ có khinh thường. Vả địch dựa
vào mặt thành mà đấu, ta ngửa lên mà đánh thì có khác gì đem quân sĩ mà gieo
vào đống lửa? Không bằng hãy bao vây mà giữ. Ta cứ nghỉ quân chăn ngựa,
ngồi ăn và vận chuyển, đợi cho trong thành hết lương, rồi sau dựng thang mây
mà bức, ném hịch vào để kêu gọi. Tướng sĩ nó sẽ thoát thân mà trốn chết, cha
con còn chẳng giữ được nhau, huống chi là quân ô hợp.
