Điều cốt yếu về hiệu lệnh, trước hết là thống nhất quyền bính. Quan giữ đất
là chủ, ở giữa mà điều độ, dư chia bốn mặt bốn góc, đều đặt chánh phó, lấy
những tá nhị và thân sĩ sung làm, việc nhỏ cho được xử đoán. Như cờ xí hiệu
lệnh mà có gì không tiện thì phải bẩm chủ thủ, không được tự tiện thay đổi.
Chính trị ra tự nhiều mối thì bại; pháp lệnh không thi hành được thì bại. Thứ
đến việc giữ yên hương dân, thay đổi thổ mộc. Vu Khiêm
3
tâu: Ngoài quách
không được tỏ là hèn yếu, dân ở ngoài quách đều dời vào trong, không để cho
thất sở. Phàm dân lánh loạn vào thành, có thân thuộc thì ở với thân thuộc,
không có thân thuộc thì quan phải xếp đặt, trai gái không ở lẫn nhau, đều theo
hàng ngũ. Dân làng nhiều người, nên phòng bọn gian tế. Phép đề phòng gian tế
là dựng rào để ngoài hào để hỏi xét, chia cửa ra vào để phân biệt, lấy người bà
con quen biết bảo lãnh để xét, rồi sau chia vào các khu vực đóng quân; họp lại
thì khó chu đáo, chia ra thì dễ giữ, mà đoạn lạc không thể không rõ.
___________________________________
1.
Hứa Qùy: Người thời Minh Thành-hóa. Có mưu lược, làm tri huyện Lạc-
lăng, bình giặc cỏ có công (Lạc-lăng tại tỉnh Sơn-đông ngày nay).
2.
Tra chẩn: Tra xét nhân số và chẩn cứu người nghèo.
3.
Vu Khiêm: Binh bộ thượng thư đời Cảnh đế nhà Minh, Lã Viễn người
Mông-cổ xâm lược Trung-quốc, bức đến kinh đô. Vu Khiêm chống cự đuổi
được.
Có mấy điều cấm ước cần phải bày tỏ: Cấm nói ngoa, cấm phương sĩ
1
, sợ vì
phiến hoặc quân chúng mà tiết lộ sự tình. Cấm hàng trà, cấm quân trọ, cấm đi
đêm, sợ là chỗ chứa kẻ gian mà rủ trộm cướp. Cấm thổi kèn thổi còi, dựng cần
dựng nêu, sợ là hưởng ứng theo giặc mà làm loạn tai mắt. Cấm động càn, cấm
kêu la, sợ là giặc làm cho ta sợ, mà thừa dịp. Cấm lìa bỏ khu vực đóng quân,
phàm cửa, rào, đài, nữ tường, kho, ngục, trung dinh, du dinh, cơ dinh, chiến
dinh, những chỗ phải dừng, đi quá một bước thì chém, để cho thống nhất dân
chúng. Cấm tự tiện vào khu vực đóng quân, sợ gián điệp của giặc thác nghề
buôn bán để dò xem tình hình. Cấm mở riêng cửa ngõ. Cấm trả lời riêng cho
giặc. Cấm gửi riêng thư cho giặc. Ai phạm cấm thì chém, quân pháp càng nên
nghiêm ngặt. Giữ đã bền chắc rồi, mới có thể chống giặc. Phương lược chống
giặc là: khao thưởng để cổ võ quân sĩ; chúng cam khổ để củng cố quần chúng;
cẩn thận xét canh để phòng có động; hậu đãi trinh gián để biết tình hình địch;
