Buông điều nhỏ nhặt ấy ra thì đầy bốn biển.
Thâu tóm nó lại thì không đầy một chén.
Chứa trữ nó mà không cần nhà cửa,
Gìn giữ nó mà không cần thành quách.
Dấu nó trong lòng mà nước địch phải hang phục.
Sách Quân Sấm nói rằng:
Mềm được, cứng được thì nước nhà càng sang láng.
Yếu được, mạnh được thì nước nhà càng rực rỡ.
Mềm yếu, yếu mãi thì nước nhà ắt bị cắt xén.
Cứng mãi, mạnh mãi thì nước nhà ắt bị mất.
Cái đạo trị nước là nhờ cậy vào người hiền và dân chúng, tin người hiền
như lòng dạ, sai khiến người dân như tay chân thì chính sách sẽ không thiếu
sót, nếu sự thích nghi giống như tay chân và thân thể nối liền nhau, các khớp
xương giúp nhau thì đạo trời lưu hành tự nhiên và sự xảo diệu xảy ra thường
xuyên.
Điều cốt yếu của việc binh và việc nước là xét lòng dạ của dân chúng để thi
hành trăm việc.
Ai nguy khốn thì làm cho họ yên ổn;
Ai lo sợ thì làm cho họ vui vẻ;
Ai phản bội thì làm cho họ quay về;
Ai bị tội oan thì làm cho họ thỏa nguyện;
Ai kêu nài thì nên xét;
Kẻ thấp nên quý;
Kẻ mạnh nên ức chế;
Ai chống đối thì giết đi.
(Đó là 8 phép trị dân)
Ai tham thì cho họ đầy đủ;
Ai có điều them muốn thì dùng họ;
Ai sợ hãi thì che dấu họ;
Ai có mưu kế thì ở gần họ;
Ai dèm pha thì lật đổ họ;
Ai nói xấu thì trả điều xấu về họ;
Ai phản phúc thì bỏ đi;
