Khéo sắp đặt việc gián điệp khiến khinh binh lui tới phân tán kắp nơi, khiến
cho vua tôi oán nhau, trên dưới đổ lỗi cho nhau, đó gọi là sự cơ.
Biết rõ bốn điều ấy, có thể làm tướng súy được.
(
*)
65.- NGHIÊM CHỈNH:
Chiêng trống phải làm cho tai khiếp uy
Cờ xí phải làm cho mắt khiếp uy
Cấm lệnh, hình phạt phải làm cho tâm khiếp uy
Âm thanh làm cho tai khiếp uy thì không thể không trong trẻo.
Màu sắc làm cho mắt khiếp uy thì không thể không sáng.
Hình pháp làm cho lòng khiếp uy thì không thể không nghiêm.
Ba điều ấy mà không hẳn hoi đúng đắn thì dầu được nước cũng sẽ bị địch
đánh bại.
Cho nên mới nói rằng: Tướng vẫy tay về phía nào, thì không thể không đi
theo phía ấy, tướng chỉ tay vào nơi nào thì không thể không tới nơi ấy mà chết.
66.- UY QUYỀN VÀ TÀI ĐỨC:
Kẻ làm tướng, trời không chế ngự được, đất không chế ngự được, người
không chế ngự được, không thể chọc giận, không thể dùng của cải mua chuộc.
Lòng nóng giận, tai điếc mắt mù, lấy ba cái ấy để dẫn dắt người, điều ấy thực
là khó.
67.- XỬ THẾ:
Các điều gian lao của quân đội, tướng súy phải nếm trải trước đã. Trời nắng
không che lọng, trời lạnh không mặc áo cầu dầy, gặp chỗ đường khó thì xuống
đi chưn; giếng nước trong quân đào xong, tướng mới được uống nước; cơm
của lính nấu chín rồi, tướng mới được ăn; lũy trong quân xây xong rồi tướng
mới được nghỉ; khi cực nhọc hoặc khi nhàn hạ, tướng phải cùng sống với quân
lính: như thế tuy dùng binh lâu ngày mà quân đội vẫn mạnh mẽ, hăng hái.
Ghi chú của Natphung:
* Không thấy nói đến phần lực cơ.
68.- KHINH VÀ SỢ:
Dân không thể có hai ý. Sợ ta thì khinh địch, sợ địch thì khinh ta. Thấy bị
khinh thì bại, giữ được uy thì thắng. Nếu một tướng súy hiểu rõ nguyên tắc ấy
thì các lại sĩ sợ tướng ấy lắm.
