cũng có tội như kẻ phạm pháp. Từ thập trở lên cho tới tỳ tướng nếu có ai trái
phép thì người răn dạy cũng có tội như kẻ phạm pháp.
Người ngũ trưởng (cầm đầu ngũ) dạy bốn người kia, lấy ván làm trống, lấy
ngói làm chiêng, lấy trúc làm cờ. Nghe đánh trống thì tới, thấy hạ cờ thì chạy,
nghe đánh chiêng thì lui. Thấy vẫy cờ thì quay qua trái, vẫy cờ thì quay qua
phải. Nghe chiêng trống cùng đánh thì ngồi. Ngũ trưởng luyện tập xong thì
hợp với tốt trưởng, toết trưởng luyện tập xong thì hợp với bá trưởng, bá trưởng
luyện tập xong thì hợp với binh úy, binh úy luyện tập xong thì hợp với đại
tướng, đại thướng luyện tập xong thì bày trận ở đồng giữa, đặt bảng lớn, cứ
300 bước một bảng. Bày xong thì đi gấp rút cách bảng 100 bước, phóng gấp
100 bước. Tập đánh cho đúng tiết độ rồi bày ra thưởng phạt.
143.- CHIA THỨ HẠNG SANG HÈN:
Ngày xưa muốn răn dạy dâng chúng, người ta phải chia thứ hạng sang hèn,
để cho những kẻ học kinh sử chẳng tranh giành nhau, những kẻ đức nghĩa
chẳng lấn lướt nhau, những kẻ tài nghề chẳng che giấu nhau, những kẻ mạnh
dạn chẳng xúx phạm nhau, nhờ đó mà ý chí đồng nhất, tâm ý hòa hợp.
144.- TRIỀU ĐÌNH VÀ QUÂN NGŨ:
Ngày xưa, khách của triều đình không được vào quân ngũ, khách trong quân
ngũ không được vào triều đình cho nên tài đức chẳng lấn nhau.
145.- KHUA ĐỘNG:
Về các cách khua động, thì có phất cờ xí, đập xe, đập ngựa, khua binh khí,
vỗ đầu, dậm chân: bảy cách khua động đều phải thực hành một lần.
146.- KHUYẾT ĐIỂM:
Nếu đông cũng như ít, hơn cũng như thua, binh khí chẳng sắc bén, giáp trụ
chẳng bền bỉ, xe không vững chắc, ngựa không chạy hay, đông mà chẳng tự
mình có nhiều, như thế là chưa được đạo.
147.- TÁM TRẬN, CHÍN QUÂN:
Khí thế mạnh mẽ đều do tám trận Thiên, Địa, Phong, Vân, Long, Hổ, Điểu,
Xà mà ra. Lại lập ra chín quân, để phân biệt rõ, và xây đắp khí thế của trận
hình.
Một là thân quân gồm những gia đinh mạnh mẽ để hộ vệ đại tướng.
Một là phẫn quân gồm những người muốn báo thù, nguyện đi trước.
