Càng đáng kinh ngạc hơn bởi thực ra chẳng hề có gì mới mẻ cả. Nếu
như có một người làm chứng nào muốn và có thể nghe được những câu
chuyện của đôi thanh niên nam nữ trong cửa hiệu của bà Skốp-kô-va, hẳn
người ấy sẽ phải thất vọng. Chàng Trưn-xki đến, hôn tay Ma-rư-sia, rồi
chàng kể cho cô nghe những chuyến du lịch cùng những chuyện phiêu lưu
của mình, hoặc cả hai cùng đọc sách, những quyển sách mà bây giờ chàng
thường đưa đến. Phần lớn đó là những tập thơ. Đôi khi Ma-rư-sia kể về thời
thơ ấu của cô, về người mẹ và những kế hoạch tiếc thay đã bị sụp đổ của
bà. Có lẽ chỉ có một điều thay đổi: cô gọi chàng là ông Lê-sếch, còn chàng
gọi cô là Ma-rư-sia. Tất nhiên là khi không có ai khác.
Mọi sự có thể thay đổi nhiều hơn nếu Ma-rư-sia ưng thuận. Nhiều lần
chàng Lê-sếch muốn ôm hôn cô, nhưng bao giờ cô cũng phản đối với một
sự cương quyết và một nỗi sợ sệt, đến nỗi chàng chẳng còn cách nào khác
ngoài cách kiên nhẫn đợi chờ.
Rồi chàng ra về, còn cô, suốt phần ngày còn lại, cô chỉ nghĩ về những
giờ phút đã qua và về những giờ ngày mai sẽ đến.
Đóng cửa hiệu trở về nhà, lòng cô tràn ngập hạnh phúc, tràn đầy nhân
hậu đối với những ngôi nhà nhỏ bé kia, đối với những hàng cây xanh, với
bầu trời thăm thẳm, với toàn thế giới, với tất thảy mọi người, những người
mà cô nở một nụ cười chân thành thay cho lời chào hỏi.
Cũng chính vì thế, cô không nhận thấy những ánh mắt thiếu cảm tình
của họ, vẻ mặt khinh mạn của họ, sự hằn học và chê bai của họ. Không
phải ai cũng chỉ tự hạn chế trong khuôn khổ bày tỏ thầm lặng không lời sự
chê trách và thù ghét của mình. Và thế là một ngày kia xảy ra một việc sẽ
kéo theo hậu quả rất đau lòng.
Ở trấn Ra-đô-li-xki, đã từ nhiều năm nay, có gia đình ông Vôi-đư-uô
làm yên cương nổi tiếng trong toàn huyện. Họ nhà Vôi-đư-uô tuy xuất thân
từ vùng quê thật đấy, nhưng vốn là dòng dõi quý tộc nhỏ có danh giá, đó là
điều đầu tiên để họ được tôn trọng và có địa vị trong thị trấn, hai nữa, từ
đời ông đời cha, họ đã nổi tiếng là người thợ làm yên cương giỏi nhất. Yên
