cương hay đồ thắng ngựa của nhà Vôi-đư-uô trấn Ra-đô-li-xki được
chuộng mua, mặc dù đôi khi giá đắt hơn cả yên cương thành Vin-nô. Hồi
ấy, người chủ chốt trong gia đình giàu có và được tôn trọng ấy là ông Vôi-
đư-uô, hay được người ta gọi bằng cái tên Mô-xte-rơ-giây
, xuất phát từ
câu cửa miệng của ông, còn hai người phó trong xưởng thợ của ông là hai
đứa con trai Ju-zép và Kha-lic-xtơ. Đứa con trai thứ ba của ông Mô-xte-rơ-
giây, Zê-nôn, thì bị cả gia đình lẫn toàn thị trấn xem là một đứa con hư
hỏng.
Cha y muốn đào tạo y thành thầy dòng. Khó khăn vất vả lắm ông mới
đẩy được thằng bé lười học ấy qua hết sáu lớp trung học và ấn vào chủng
viện. Song tất cả những lo lắng và tiền của kia chẳng được tích sự gì. Trái
tim của ông lão Mô-xte-rơ-giây đã quá vội mừng khi trước sự ngạc nhiên
của toàn thị trấn, cậu con trai trở về trong chiếc áo chùng của đạo sinh
chủng viện. Không đầy một năm sau, người ta đuổi cổ Zê-nôn ra khỏi
trường dòng. Mặc dù chính Zê-nôn kể rằng y tự bỏ trường, song người ta
vẫn đồn chính thú mê rượu vốt-ca và đàn bà mới là nguyên nhân để y bị
tống cổ ra khỏi hàng ngũ các bậc chăn chiên tương lai. Và hành động về
sau của cậu cựu chủng sinh kia đã chứng minh rằng những lời đồn đại ấy là
đúng. Y thường ngồi trong tửu quán hơn là ở nhà thờ, còn về việc y là
khách thường xuyên của đám đàn bà ở phố Kramna thì tốt nhất là chẳng
nên nhắc đến làm gì nữa.
Vì biết tiếng La-tinh, y cũng có thể xin làm ở hiệu thuốc. Ít nhất thì
cha y cũng nghĩ như thế. Nhưng cả lần này nữa, ông cũng thất vọng. Chỉ
trong một thời gian rất ngắn, Zê-nôn bỏ việc làm ở hiệu dược phẩm. Người
ta bàn tán rất nhiều về chuyện ấy, nhưng không có tin đồn nào có thể xác
minh được, vì ông Niêmira, chủ hiệu dược phẩm của trấn Ra-đô-li-xki,
không thuộc vào số người hay nói, hơn nữa ông lại là bạn thân của ông lão
Mô-xte-rơ-giây.
Chính anh chàng Zê-nôn ấy, một hôm đi cùng vài thanh niên nữa đi
ngang qua cửa hiệu của bà Skốp-kô-va vào đúng lúc Ma-rư-sia đang khóa
cửa. Y dừng chân, cất giọng thân mật nhất để gợi chuyện:
