- Có chừng mươi người nhờ tôi, với cương vị là một nhà giải phẫu, -
ông mở đầu, - khám nghiệm tình trạng sức khỏe của họ. Họ đã từng có hồi
chịu những chấn thương hay những căn bệnh nghiêm trọng, rồi sau đó,
được chữa bằng liệu pháp giải phẫu do một thầy lang vườn tên là Kô-si-ba
tiến hành. Việc khám nghiệm và chiếu bằng thiết bị Rơn-ghen đã chứng tỏ
những điều sau đây...
Đến đây giáo sư bắt đầu kể tên các nhân chứng vừa khai lúc nãy, mô
tả thương tích, đánh giá mức độ nguy hiểm của chúng cùng việc đánh giá
những liệu pháp giải phẫu đã được tiến hành và kết quả điều trị. Ông đưa ra
nhiều tên La-tinh, nhiều thuật ngữ ngành y và nhiều danh từ chuyên môn.
- Tóm lại, tôi phải khẳng định rằng, - giáo sư kết luận, - trong tất cả
những trường hợp vừa trình bày, việc giải phẫu đã được tiến hành hoàn
toàn chuẩn xác, với một sự hiểu biết căn bản về giải phẫu học không thể
nghi ngờ, và đã tránh cho nạn nhân khỏi cái chết hoặc những tàn tật vĩnh
viễn.
Viên chánh án gật đầu.
- Theo ngài giáo sư, làm thế nào để giải thích được sự việc một người
hoàn toàn không hề có học thức, lại có thể thực hiện những ca mổ táo bạo
như vậy mà vẫn đạt kết quả mỹ mãn?
- Chính tôi cũng tự đặt cho mình câu hỏi ấy, - giáo sư Đô-bra-nhe-xki
trả lời. - Giải phẫu học về bản chất là khoa học thực nghiệm, dựa trên kinh
nghiệm và quan sát của hàng nghìn thế hệ. Thoạt kỳ thủy của những phép
giải phẫu bắt nguồn từ thời tiền sử xa xôi. Các nhà khảo cổ đã biết đến
những công trình khai quật từ thời đồ đồng, thậm chí từ thời đồ đá cũ,
những công trình cho phép khẳng định ngay từ thời bấy giờ người ta đã biết
ghép các xương gẫy, đã tiến hành cắt các chi, vân vân. Vì vậy, tôi nghĩ rằng
trong số nông dân đã từng quen thuộc với cấu tạo cơ thể của các gia súc,
cũng có thể xuất hiện những nhà quan sát tinh anh khác thường, và dần dần
họ giúp đỡ được mọi người thông qua tích lũy kinh nghiệm trong các
trường hợp thực tiễn nhỏ nhặt và ít phức tạp.
